آشنایی با جنبش های فلسطینی

 در سال 1948، (1) در مرکز حضور ادیان الهی، رژیمی متولد شد که با کشتار وسیع مردم بی دفاع، خاک آنها را غصب کرده و...

 

در سال 1948، (1) در مرکز حضور ادیان الهی، رژیمی متولد شد که با کشتار وسیع مردم بی دفاع، خاک آنها را غصب کرده و در طی 60 سال به جنایات هولناکی دست زده است. اشغال این سرزمین توسط صهیونیستها که با حمایت ابرقدرتها صورت گرفت، موجب شد تا قلبهای مسلمین جهان محزون و متأثر گردد؛ همین امر باعث شد تا مسئله فلسطین و جنایتهاى اسرائیل علیه مردم بى‏دفاع آن، وارد حساس‏ترین مرحله خود شود و از یک مسئله منطقه‏اى به یکی از مهم‏ترین مسائل بین‏المللی تبدیل گردد.

نام گذاری آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به عنوان «روز جهانى قدس» توسط حضرت امام خمینی‏رحمه‏الله، ضمن دلگرمى مردم مظلوم فلسطین، به صهیونیستها و حامیان آنان فهماند که فلسطین، بخشى از پیکره اسلام است و روزى نه چندان دور، قدس شریف به آغوش اسلام باز خواهد گشت و مردم فلسطین در خانه و کاشانه خود سکنی خواهند گزید.

در این نوشتار برآنیم تا به طور مختصر به معرفی جنبشهای فلسطینی؛ همچون حماس، جنبش جهاد اسلامی فلسطین و فتح پرداخته و زمینه‏های پیدایش، اهداف و مواضع آن احزاب را بررسی کنیم. همچنین با بررسی وضعیت فعلی آنها عملکردشان را نقد کرده و در پایان اشاره‏ای کوتاه به نقش و تأثیر انقلاب اسلامی بر این جنبشها داریم.

لازم به ذکر است که جنبشهای فلسطینی منحصر در این سه گروه نیستند و گروههای دیگری؛ همچون سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف)، کمیته‏های مقاومت مردمی، جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین، جبهه مردمی برای آزادی فلسطین (فرماندهی کل)، نیز وجود دارند که در این نوشتار به سه گروه اصلی و تاثیر گذار پرداخته می‏شود.

سرزمین فلسطین

فلسطین نام سرزمینی با وسعتی معادل 27000 کیلومتر مربع (2) است که همچون پلی سه قاره آسیا، افریقا و اروپا را به هم متصل می‏کند و قلب جهان عرب و حلقه اتصال شرق و غرب و همچنین الهام بخش سه دین بزرگ دنیا است. چنین موقعیّت مهم و خصوصیات ویژه، این کشور را به صورت یکی از مناطق استراتژیک جهان درآورده است. (3)

در قدیم این سرزمین را «سرزمین کنعان» می‏گفتند؛ زیرا کنعانیان اولین ملتی بودند که در آن ساکن شدند. (4)

شکل فلسطین و مرزهای جغرافیایی آن، از زمانی مشخص گردید که اشغالگران انگلیس پس از اشغال این سرزمین مرزهای آن را تعیین کردند. (5) مرزهای این سرزمین به طور مداوم در عصرهای پیاپی تغییر می‏کرد؛ اما همیشه بخشی تاریخی از سرزمین شام محسوب می‏شد.

اکثریت جمعیت 5/6 میلیونی فلسطین را مسلمانان تشکیل می‏دهند که اغلب از نژاد سامی بوده و به عربی صحبت می‏کنند. مرکز فلسطین، بیت المقدس است که از نظر اسلام، مسیحیت و یهود مکانی مقدس می‏باشد. این شهر که به قدس و اورشلیم هم مشهور است در 55 کیلومتری غرب رود اردن و 80 کیلومتری شرق مدیترانه بر روی ارتفاعات متوسط قرار گرفته است. (6)

پیامبر اسلام‏صلی‏الله‏علیه‏و‏آله پس از آنکه به قدرت خداوند، از مسجد‏الحرام به مسجد الاقصی سیر داده شدند از این مسجد سفر آسمانی (معراج) خود را آغاز نمودند.

1. جنبش مقاومت اسلامی حماس

جنبش مقاومت اسلامی حماس که هم اکنون مهم‏ترین جنبش فلسطین محسوب می‏شود، در سال 1987. م با صدور بیانیه‌ای به رهبری شیخ احمد یاسین پایه‏گذاری شد. (7) ایدئولوژی حماس ریشه در اخوان المسلمین (8) مصر دارد.

وجه تمایز آن با دیگر سازمانها صبغه اسلامی و در پیش گرفتن مکتب اسلام به عنوان راه پیروزی و رهایی فلسطین و نیز تلاش در جهت ایجاد وحدت کلمه و یکپارچگی، آزادی فلسطین و برپایی حکومت اسلامی در فلسطین است.

واژه «حماس» اختصاری و برگرفته از حروف نخست «حرکت»، «مقاومت» و «اسلام» است و مفهوم آن، نیرو، شهامت، عزم و اراده و شجاعت می‏باشد. این جنبش در تاریخ 14/12/1987 رسما اعلام موجودیت کرد. (9)

در میثاق حماس که در اوت 1988 منتشر شد، فلسطین یک زمین موقوفه اسلامى تلقی شد که آزادى آن از طریق جهاد، براى هر مسلمان یک واجب عینى است. (10)

شعار حماس

شعار حماس همان شعاری است که گروه اخوان المسلمین بر افراشته‏ اند: «خداوند هدف ما، اسلام دین ما و قرآن قانون ماست، محمد رهبر ما، جهاد راه ما و مرگ در راه خدا والاترین آرزوی ماست.» (11)

حماس فلسطین را سرزمینی می‏داند که تا روز قیامت برای نسل آینده مسلمانان نهاده شده است. جنبش مقاومت اسلامی، جنبش فلسطینی متمایزی است که تنها به «الله» وفادار و شیوه زندگی‏اش نیز مبتنی بر اسلام است. (12)

فعالیتهای رفاهی

از جمله دلایل معروفیت و حسن شهرت حماس در فلسطین، اقدامات رفاهی و خدمات اجتماعی است که ارائه می‏دهد. حماس از بدو تاسیس خود در سال 1987، اقدامات گسترده اجتماعی، سیاسی و حتی نظامی انجام داده که از جمله آنها می‏توان به ساخت مدارس و بیمارستانها، بسط شبکه خدمات اجتماعی، اجرای برنامه‏های آموزشی و رفاهی، تأمین مدارس و یتیم‌خانه‌ها و مساجد، کلینیکهای بهداشتی، مکانهای اطعام فقرا و مکانهای ورزشی اشاره کرد. (13)

فعالیت نظامی

فعالیت نظامی، یکی از ابزارهای راهبردی جنبش حماس در رویارویی و مقابله با پروژه صهیونیستی محسوب می‏شود.

این ابزار با توجه به نبود طرح جامع اسلامی - عربی، برای آزادسازی و رهایی فلسطین بسیار اهمیت دارد. و راهکاری بنیادین برای جلوگیری از تلاشهای مذبوحانه اسرائیل به حساب می‏آید.

در همین راستا است که شاخه نظامی جنبش حماس به نام «گردانهای شهید عزالدین قسام» شکل گرفت.

فعالیت مبارزاتی این گردانها از اواخر دهه80؛ یعنی از زمان به اسارت گرفتن دو سرباز صهیونیستی در مارس و مه 1989 شروع شد.

گرچه مجموعه سلاحهایی که مبارزان قسام در جهت مقابله با دشمن صهیونیستی در اختیار دارند، اندک است؛ ولی به واسطه تلاشهای شبانه روزی آنان، تجهیزات نظامی این گردانها روز به روز درحال پیشرفت است و دستیابی به موشک ضدتانک که حجم مواد منفجره آن کم‏تر از 35 کیلوگرم است دلیلی بر این تلاشها می‏باشد. (14)

حماس و اسرائیل

این سازمان یکی از برجسته‏ ترین سازمانهای فلسطینی ضد صهیونیستی است. شیخ احمد یاسین رهبر فقید جنبش حماس در مصاحبه با روزنامه «النهار» (30/4/1989) در پاسخ به این پرسش که: آیا اسرائیل را به رسمیت خواهید شناخت؟ گفت: اگر اسرائیل را به رسمیت بشناسیم، مسئله پایان یافته تلقی خواهد شد، و در این صورت دیگر حقی در فلسطین برایمان باقی نمی‏ماند.

همچنین شیخ یاسین معتقد بود که مشکل فلسطین را با روشهای سیاسی نمی‏توان حل و فصل کرد.

انتخابات 2006 و موقعیت حماس

انتخابات پارلمانی فلسطین در سال 2006 برگزار شد و در این انتخابات حماس توانست اکثریت کرسی های پارلمان را به دست آورد که از مهم‌ترین دلائل این پیروزی می‏توان به گفتمان اسلامی حماس، انسجام تشکیلاتی، پافشاری بر حقوق مسلم فلسطینیها، حضور فعال زنان هوادار حماس در انتخابات و بهره برداری حداکثری از ابزارهای تبلیغاتی اشاره کرد. (15)

پیروزی حماس اثبات حقانیت ایران

حمایت مادی و معنوی جمهوری اسلامی ایران از حماس و نیروهای مقاومت فلسطین باعث شده تا غرب به ویژه آمریکا ایران را به جانب داری از تروریسم بین المللی و اخلال در روند صلح خاورمیانه متهم کند؛ ولی کسب مشروعیت سیاسی حماس در صحنه فلسطین، تأیید مواضع کشور جمهوری اسلامی ایران از سوی ملت فلسطین و آزادی خواهانی است که به قواعد دموکراسی و مردم سالاری پایبند هستند.

این پیروزی علاوه بر اثبات حقانیت ایران در صحنه بین المللی، ثابت کرد مقاومت بهترین راهبرد برای ایستادگی در برابر اشغال‌گران است. (16)

واکنشهای مختلف به پیروزی حماس

به دنبال این پیروزی و حمایت مردم از جنبش حماس و شکست فتح به عنوان سازمان طرفدار محمود عباس و بازمانده از دوران عرفات، اروپا و آمریکا با اعمال تحریمهای اقتصادی، تهدید کردند که دولت حماس به رهبری اسماعیل هنیه باید رژیم صهیونیستی را به رسمیت بشناسد. در غیر این صورت کمکهای اقتصادی چند میلیارد دلاری خود را به فلسطین قطع خواهند کرد. دولت حماس با پافشاری بر این اصل که هرگز رژیم صهیونیستی را به رسمیت نخواهد شناخت، به مقابله با آنها و رژیم صهیونیستی پرداخت که در این رویارویی صهیونیستها چندین عضو حماس را ربودند و به کشتار مردم فلسطین و رهبران آن ادامه دادند. در این هنگام پس از آنکه حماس یک سرباز اسرائیلی را به گروگان گرفت، فشار صهیونیستها علیه حماس بالا گرفت و سرانجام در حمله‏ ای وحشیانه، مردم بی ‏دفاع غزه را به خاک و خون کشیدند که یکی دیگراز اهداف ننگین اسرائیلی ها به حاشیه کشاندن و نابودی مهم‏ترین و قدرتمندترین مخالف خود در غزه، دولت مردمی حماس بود؛ ولی حماس در این دفاع جانانه به پیروزیهایی نائل گشت که از مهم‏ترین دستاوردهای آن می‏توان به رسمیت شناخته شدن حماس توسط مجامع بین المللی، محبوبیت حماس در بین مردم فلسطین، افزایش اعتماد به نفس و قدرت حماس اشاره کرد.

جنگ22 روزه شباهتهای بسیاری با جنگ33 روزه لبنان پیدا کرد تا همه بدانند مقاومت در هر شرایطی پیروز است.

2. جنبش جهاد اسلامی فلسطین

این جنبش، پس از جنبش‌ مقاومت اسلامی «حماس» که هم‌اکنون بزرگ‌ترین گروه‌ فلسطینی‌ است، دومین جنبش اسلامی فلسطین محسوب می‌شود که در اواخر دهه 1970 توسط سه دانشجوی فلسطینی در مصر؛ یعنی فتحی شقاقی، عبدالعزیز عوده و بشیر موسی به عنوان بخشی از جهاد اسلامی مصر تشکیل شد.

شاخه نظامی آن «گروهانهای‌ قدس» نام دارد که با جنگهای چریکی و گروه‏های ضربتی و انجام عملیات استشهادی، حملات بسیاری را علیه اسرائیل به اجرا درآوردند و صدها نفر از نظامیان صهیونیستی را به هلاکت رساندند. یکی از علل اصلی حمله اسرائیل به غزه در دسامبر 2008 همین عملیات نظامی گردانهای قدس و گردانهای قسام بوده است.

شلیک موشکهای قدس به شهرکهای اسرائیلی نیز از مهم‏ترین عملیات نظامی این جنبش بوده که به همراه موشکهای حماس، سران رژیم صهیونیستی را به ستوه آورده بودند. (17)

این جنبش، همانند انقلاب اسلامی ایران، از مسجد و اماکن دینی سرچشمه می‏گیرد و به همان جا ختم می‏شود. حتی دانشجویان انقلابی، حرکتهای ضد صهیونیستی خود را از مسجدِ دانشگاه‏ها سامان می‏دهند. بدین سان، مساجد، رونقی تازه یافته و اجتماع نمازگزاران در مساجد افزون گشته ومساجد به مرکز مخالفتهای ضد اسرائیلی تبدیل شده‏اند و از اینروست که انتفاضه را «انقلاب مساجد» نیز گفته‏اند. (18)

اهداف جهاد اسلامی

از اصول مهم این جنبش، اعتقاد به اسلام ناب محمدی‏صلی‏الله‏علیه‏و‏آله است و شریعت اسلام را به عنوان مرجع اساسی در تدوین برنامه‏ها برای بسیج و رویارویی می‏داند که در راستای‌ تحقق بخشیدن به اهداف زیر تلاش می‌کند:

ـ آزادی کامل فلسطین و نابودی موجودیت صهیونیستی و برقراری حکومت اسلامی درسرزمین فلسطین؛

ـ جذب مردم فلسطین و آماده سازی آنان برای مبارزه نظامی و سیاسی؛

ـ تلاش در جهت بیداری امت اسلامی و تحریک این امت در جهت به عهده گرفتن نقش تاریخی خود در مورد مشارکت در جهاد سرنوشت ساز با رژیم اشغالگر؛

ـ تلاش در جهت انسجام بخشیدن به فعالیتهای اسلامی در مورد قضیه فلسطین و تحکیم روابط با جنبشهای اسلامی و آزادی بخش دوست در تمامی نقاط جهان؛

ـ دعوت به عقاید و شریعت و آداب اسلامی و تبلیغ تعالیم پاک آن در تمامی مناطق مختلف. (19)

ارتباطات داخلی و خارجی

جنبش جهاد، خود را با حماس متحد می‏داند و معتقد است که اعتقادات مذهبی و واقعیتهای کشور و دشمن مشترک، اینها را به هم نزدیک می‏کند. اتحاد مهم و اصلی خودش را با حماس در مبارزه و عمل می‏داند؛ نه یکی شدن تشکیلات.

این جنبش، ایران را شریک استراتژیک خود و اعراب در مقابل صهیونیسم و آمریکا می‏داند و در طول عمر جمهوری اسلامی همواره با این کشور روابط دوستانه و مکتبی داشته است. (20)

دیدگاه و مواضع جنبش جهاد اسلامی نسبت به انقلاب ایران

این جنبش در میان کشورهای مسلمان منطقه، بیش از همه با ایران روابط خود را استحکام بخشید و به طور همه جانبه از انقلاب اسلامی ایران تأثیر پذیرفت.

جهاد اسلامی از حمایت‌های مادی و معنوی دولت ایران برخوردار است. (21)

مواضع و دیدگاه‏های رهبران جنبش جهاد اسلامی نسبت به انقلاب اسلامی، مثبت بوده تا جایی که زیاد ابوعمرو می‏نویسد: جهاد اسلامی به عنوان فرزند انقلاب اسلامی ایران در فلسطین به رهبری شیخ عبدالکریم عوده و با همکاری شهید دکتر فتحی شقاقی که تا سال 1988 در سیاه چالهای اسرائیل زندان بود به عنوان رهبر شاخه‏ های نظامی جهاد تأسیس شد و فتحی شقاقی در سال 1979 با تألیف کتابی تحت عنوان، «خمینی راه حل و جایگزین اسلامی» نظرات سیاسی و ایدئولوژیک خود و جهاد اسلامی را بیان نمود. (22)

رهبران جنبش جهاد اسلامی بر این عقیده‏اند که انقلاب ایران، سرآغاز یک تحول انقلابی فراگیر به شمار می‏آید. این در حالی است که دیدگاه اخوان المسلمین نسبت به انقلاب ایران با دیدگاه جنبش جهاد اسلامی تفاوت دارد. با وجودی که موضع اخوان المسلمین در ابتدای پیروزی انقلاب مثبت بوده؛ اما پس از شروع جنگ ایران و عراق به تدریج این موضع‏گیری دگرگون گردیده است.

پیروان جنبش جهاد اسلامی معتقدند که برخی رژیمهای مخالف انقلاب ایران ابتدا قادر نبودند به صورت علنی با انقلاب به مقابله برخیزند و بدین خاطر سکوت اختیار کردند یا این که به ظاهر به تأیید انقلاب برخاستند، تا اینکه جنگ میان ایران و عراق روی داد و تهاجم تبلیغاتی و تحریک بر ضد انقلاب ایران آغاز شد. پیروان الجهاد به این نکته اشاره می‏کنند که رژیم اردن فشارهای فراوانی به اخوان المسلمین این کشور وارد آورد تا از اخوان المسلمین سرزمینهای اشغالی فلسطین بخواهد موضعش را در قبال انقلاب ایران تغییر دهد. پیروان الجهاد، اضافه می‌کنند که اخوان المسلمین به موضوع اختلافات شیعه و سنی دامن زده تا این مسئله دستاویزی برای اتخاذ مواضع خصمانه بر ضد انقلاب اسلامی ایران قرار گیرد. (23)

انقلاب اسلامی در زمینه‏های تئوری و عملی برای جنبش جهاد اسلامی از همان ابتدا منبع فکر و الهام بوده است. به نوشته فتحی شقاقی از نظر بنیان گذاران الجهاد، امام خمنیی نه فقط سمبل و الهام بخش و رهبر انقلاب اسلامی ایران است، بلکه در همه جا این مشخصات را دارد. (24)

بررسی وضعیت فعلی

جهاد اسلامی نیز همچون حماس معتقد است که تشکیلات خودگردان فلسطینی قانونی نیست و ریاست عباس برای این تشکیلات جنبه قانونی ندارد و باید هر چه زودتر این تشکیلات برچیده شود.

جنبش جهاد اسلامی هرگونه سازش اعراب با رژیم اشغالگر را محکوم می‌کند و مانند حماس معتقد است هیچ راهی برای حل و فصل مسئله فلسطین جز نابودی اسرائیل وجود ندارد. (25)

3. جنبش آزادی بخش میهنی فلسطین (فتح)

جنبش فتح با نام کامل جنبش آزادی بخش میهنی فلسطین که ترجمه « حرکة التحریر الوطنی الفلسطینی» یکی از مهم‏ترین سازمانهای سیاسی و نظامی فلسطینی است که درسال 1959 توسط «یاسر عرفات» و «خلیل الوزیر» (ابوجهاد) با هدف آزادی فلسطین از سیطره رژیم اشغالگر اسرائیل از طریق مبارزات چریکی بنیان گذاری شد. (26)

فتح و مبارزه مسلحانه

فتح اولین مبارزه مسلحانه خود را به طور رسمی در سال 1965 شروع کرد و تعداد کل عملیات نظامی فتح تا قبل از سال 1967 کمی بیش‌تر از 60 عملیات بود. (27)

مرحله پس از جنگ 1967، مرحله شکوفایی و رشد سریع جنبش فتح محسوب می‏شود؛ زیرا پس از شکست حکومتهای عربی و نابودی نیروهایی که در فلسطین باقی مانده بودند اعتماد توده ملت فلسطین و عرب نسبت به این حکومتها سلب گردید و راه را برای عملیات فدائی فتح در فلسطین باز کرد. و بدین ترتیب فتح در بین ملت فلسطین و عموم عربها از محبوبیت مردمی برخوردار گشت. از همان زمان فتح مهره اصلی قیام فلسطین را تشکیل داد.

نبرد الکرامه در 21 مارس 1968 حادثه بیادماندنی در تاریخ فتح است؛ زیرا پس از آنکه مبارزان مقاومت، پایداری خود را نشان دادند و خسارت سنگینی را به نیروهای متجاوز دشمن وارد ساختند، زمینه هجوم ملت برای پیوستن به این جنبش فراهم گردید.

سالهای 1968ـ 1970 در اردن دوره طلایی آن محسوب می‏شد. این جنبش در سال 1969 نزدیک به 2000 عملیات را انجام داد. همچنین سالهای 1970 ـ 1982 به ویژه سالهای 1970 ـ 1975 و پیش از شروع جنگ داخلی لبنان دوره قابل ذکری نبود و تعداد عملیاتها در سال 1978 به 360 عملیات رسید. (28)

فتح چندین عملیات بزرگ فدائی را در دهه هفتاد انجام داد. به طور مثال عملیات سافوی در 6 مارس 1975 در تل آویو به کشته شدن 50 سرباز و 50 غیر نظامی صهیونیست انجامید. (29) عملیات کمال عدوان نیز در 11 مارس 1987 میلادی 38 کشته و 82 زخمی در بین صهیونیستها بر جای گذاشت.

بررسی وضعیت فعلی

پس از مرگ عرفات در سال 2004، محمودعباس جانشین او در سمت رهبری این سازمان شد. عباس ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین را نیز به عهده گرفت.

سیر نزولی فتح پس از مرگ عرفات، سرعت یافت و با پیروزی حماس در انتخابات سال 2006، این روند همچنان ادامه پیدا کرد. حماس فتح را در سال 2007 از غزه بیرون راند و قدرت فتح، از آن زمان فقط به کرانه باختری رود اردن محدود شده است.

بسیاری از فلسطینیان، فتح را مسئول فساد و بی نظمی حاکم بر سرزمینهای فلسطینی می‏دانستند؛ به همین دلیل در انتخابات، به این جنبش رأی ندادند.

حماس، محمود عباس و کابینه او را غیرقانونی می‌داند و معتقد است کسانی که همدست رژیم صهیونیستی در اعمال جنایت علیه ملت فلسطین هستند، نمی‏توانند نماینده واقعی مردم فلسطین باشند؛ به همین دلیل عباس و نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان دائما در حال دستگیری و زندانی کردن طرفداران جنبش حماس هستند.

تشکیلات خودگردان فلسطین به رهبری عباس تا آنجا پیش رفته که رژیم صهیونیستی وظیفه خود را در سرکوب اعضای حماس به این ساختار فلسطین سپرده است.

آمریکا نیز در همدستی با رژیم صهیونیستی اعلام کرده که تا زمانی که تشکیلات خودگردان و محمود عباس کنترل کرانه باختری را برعهده دارند، خیال ما از این منطقه راحت است و باید تمام توجه‌ها به غزه و حماس باشد.

در هر صورت جنبش حماس اعلام کرده که تا زمانی که تشکیلات خود‏گردان، دست از بازداشت، شکنجه و زندانی کردن اعضای حماس برندارد هیچ گونه همکاری و هماهنگی با این جنبش وجود ندارد. (30)

تأثیر انقلاب اسلامی بر جنبشهای فلسطین

نظام جمهوری اسلامی، که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران شکل گرفت، به صورت بهترین نمونه و مهم‏ترین خواسته سیاسی بسیاری از مبارزان مسلمان فلسطینی در آمده است؛ تا جایی که رهبر جنبش جهاد اسلامی در رابطه با نقش انقلاب ایران و تأثیر آن بر مبارزات مردم فلسطین می‏گوید:

هیچ چیز به اندازه انقلاب امام خمینی نتوانست ملت فلسطین را به هیجان آورد و احساسات آنها را برانگیزد و امید را در دلهایشان زنده کند. با پیروزی انقلاب اسلامی ما به خود آمدیم و دریافتیم که آمریکا و اسرائیل نیز قابل شکست هستند. ما فهمیدیم که با الهام از دین اسلام می‌توانیم معجزه کنیم و از اینرو ملت مجاهدمان در فلسطین، انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی را به دیده تقدیر می‏نگرند و امام خمینی را از رهبران جاوید تاریخ اسلام می‏دانند. (31)

با پیروزی انقلاب اسلامی، کانون مبارزه با اسرائیل از جهان عرب به ایران منتقل شد و این کشور قلب تپنده مقاومت اسلامی علیه اسرائیل شد و پرچم مبارزه‏ای که سران خائن کشورهای عربی، ناجوانمردانه به زمین گذارده بودند، امام‏رحمه‏الله با شهامت به دست گرفتند و به مبارزات ملت فلسطین هویت اسلامی بخشیدند. از این زمان به بعد حرکت نوینی آغاز شد و جوانان به اسلام گرویدند. تعداد مساجد در کرانه باختری و نوار اشغالی غزه افزایش یافت. در چنین بستری مقاومت اسلامی شکل گرفت و مقاومت اسلامی که جهاد اسلامی، حزب الله فلسطین و حماس از مهم‏ترین گروه‏های آنند، یا تأکید بر نبرد مسلحانه، مبارزه با صهیونیسم سیاسی را وجهه همت خود قرار داده‏اند. (32)

از جمله اقدامات حمایتی ایران از مبارزان فلسطینی می‏توان به پذیرش مقامات بلند پایه فلسطینی در روزهای آغازین پیروزی انقلاب اسلامی، تبدیل کنسول گری اسرائیل به سفارت فلسطین، اعطای لقب سفیر (33) به نماینده ساف در ایران، اعلام آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به عنوان روز جهانی قدس از طرف رهبر کبیر انقلاب، ارائه کمکهای مالی و انسان دوستانه، حمایتها و پشتیبانیهای دیپلماتیک و سیاسی از جنبش فلسطین، مخالفت با طرحهای سازش و صلح خاورمیانه و تأسیس صندوق حمایت از مردم فلسطین اشاره کرد.

روابط ایران با گروه‏ها و حرکتهای فلسطینی، بر پایه مواضع آنان در قبال موجودیت اسرائیل قرار دارد. حمایت ساف در جنگ تحمیلی از رژیم عراق و سازمان منافقین، اگر چه به کاهش روابط ایران و ساف انجامید، هیچ گاه منجر به قطع روابط و یا عدم پذیرش ساف به عنوان تنها نماینده رسمی مردم فلسطین نشد؛ اما از هنگامی که ساف از موضع نامشروع دانستن اسرائیل دست برداشت و شعار مبارزه مسلحانه ضد اسرائیل را از منشور ملی فلسطین حذف کرد، دیگر ایران، آن سازمان را به عنوان تنها نماینده فلسطین به رسمیت نمی‏شناسد، و در برابر، قیام خود جوش انتفاضه، که بر پایه رد موجودیت اسرائیل شکل گرفته است، از همان آغاز مورد حمایت رهبر، دولت و مردم ایران بوده است؛ به گونه‏ای که جهانیان، ایران اسلامی را تنها حامی و پشتیبان راستین آن می‏دانند. (34)



پی‌نوشـــــــــــــت‌ها:



(1). کیهان، 29/02/ 1387، شماره 189088.

(2). اطلس کامل گیتاشناسی، سعید بختیاری، تهران، موسسه گیتاشناسی، چاپ پانزدهم، 1379، ص22.

(3). سرزمین اسلام (شناخت اجمالی کشورها و نواحی مسلمان نشین جهان)، غلامرضا گلی‏زواره، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1372، ص 116.

(4). فلسطین و حقوق بین الملل، هنری کتان، ترجمه غلامرضا فدائی عراقی، امیرکبیر، تهران، 1368، دوم، ص13.

(5). فرهنگ علوم سیاسی، غلامرضا علی بابایی، تهران، نشر ویس، 1369، چاپ دوم، ج1، ص462.

(6). سرزمین اسلام، غلامرضا گلی‏زواره، ص 122.

(7). مقاومت فلسطین پس از اشغال، مجید صفا تاج، سفیر اردهال، چاپ دوم،زمستان 1387، ص163.

(8). اخوان المسلمین گروهی است که خود را یک جنبش اصلاحی در همه زمینه‌ها توصیف می‌کند. «حسن البنا» مؤسس اخوان المسلمین در مصر در سال ۱۹۲۸ میلادی است. اندیشه‌های این جنبش اسلامی آنقدر سریع در تمام دنیا منتشر شد که در حال حاضر ۷۲ گروه در کشورهای عربی، اسلامی و غیراسلامی در قاره‏های دیگر با الهام از اهداف و اندیشه‏های اخوان المسلمین خود را وابسته به آن می‌دانند.

(9). صهیونیزم، انتفاضه فلسطین و دولتهای اسلامی، سید ابراهیم حسینی، فصل‏نامه معرفت، شماره 72.

(10). پیروزی 2006 حماس و چشم انداز آینده، عبدالله کرمی، قم، بوستان کتاب، چاپ اول،1387، ص 63.

(11). شعار اخوان‌ المسلمین این‌ بود: «الله‌ غایتنا، الاسلام‌ دیننا، القرآن‌ دستورنا، محمد‏صلی‏الله‏علیه‏وآله‌ زعیمنا، الجهاد سبیلنا و الموت‌ فى‌ سبیل‌الله‌ اَسمَى‌ اُمَانینا».

(12). پیشینه تاریخی حماس، خبرگزاری فارس، 86/10/24.

(13). همان.

(14). احزاب و گروه‏های فلسطینی از گذشته تا امروز، روزنامه کیهان، 19/06/ 1388، شماره 19459.

(15). پیروزی 2006 حماس و چشم انداز آینده، عبدالله کرمی، صص 96 تا 100.

(16). همان، ص140.

(17). احزاب و گروه‏های فلسطینی از گذشته تا امروز، روزنامه کیهان، 9 /06/ 1388، شماره 19459.

(18). فلسطین، انتفاضه و انقلاب اسلامی ایران، شیرودی، مرتضی، فصل نامه معرفت، شماره 54.

(19). مقاومت فلسطین پس از اشغال، مجید صفا تاج، ص152.

(20). جنبشهای فلسطینی، ماهنامه حضور، پاییز1380، شماره 37.

(21). فرهنگ معاصر فلسطین؛ شخصیتها و جنبشها، دکتر عزت الله ملا ابراهیمی، 1382، تهران، اندیشه سازان نو، چاپ اول، ص152.

(22). جنبشهای‌ اسلامی‌ در فلسطین‌، زیاد ابوعمر، ترجمه‌ هادی‌ صبا، تهران، نشر سفیر، 1371، ص 78.

(23). انتفاضه‌ و طرح‌ اسلامی‌ معاصر، ابراهیم فتحی شقاقی‌، تهران،: انتشارات‌بین‌المللی‌، 1371، ص 224.

(24). کیهان، 5/3/1371 به نقل از: الخمینی الملل الاسلامی و البدیل، دکتر فتحی شقاقی، مجله المختار الاسلامی، قاهره، 1979.

(25). احزاب و گروه‏های فلسطینی از گذشته تا امروز، روزنامه کیهان،9/06/1388، شماره19459.

(26). همان.

(27). مقاومت فلسطین پس از اشغال، مجید صفا تاج، ص 27.

(28). الموسوعة الفلسطینیة، دمشق، هیئه الموسوعة الفلسطینه، 1984، ج2، ص 207.

(29). همان، ص 527 ـ 528.

(30). احزاب و گروه‌های فلسطینی از گذشته تا امروز، روزنامه کیهان،،9/06/1388، شماره19459.

(31). جنبشهای اسلامی در فلسطین، زیاد ابوعمرو، ص1.

(32). «تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر روند مبارزات ملت فلسطین»، بعثت، س 17، ش23.

(33). اعطای عنوان «سفیر» به نماینده ساف، نخستین اقدام سیاسی پر سر و صدای ایران در باره فلسطین لقب گرفته است.

(34). روابط جمهوری اسلامی با سازمان آزادیبخش فلسطین، محمدی، ص 19.

منبع : فارس