مصر در آستانه ورود به "تونل تاریک باخت-باخت"

 

مصر با اوضاع پیچیده ای دست به گریبان است، برخی طرف های منطقه ای و فرامنطقه ای در حال بازگرداندن حکومت نظامی به جای دولت دموکراتیک پیشین در این کشور هستند...  

دولت محمد مرسی رییس جمهور برکنار شده مصر خوب یا بد دولتی برآمده از آراء مردم بود و انحلال آن نیز باید از طریق قانونی صورت می گرفت. در این گزارش، خواهیم خواند که بالاخره چه کسی بر مصر حکومت خواهد کرد؟

 

تحولات کنونی مصر به خصوص نقل قول‌های مختلف و بعضا متناقض درباره نامزد شدن سپهبد عبدالفتاح السیسی وزیر دفاع دفاع در انتخابات آینده ریاست جمهوری مصر حامل پیام های مهمی است. در حالی که السیسی شخصا نامزدی در انتخابات آینده را اعلام نکرده است ولی رسانه‌های مصری به نقل از وی اخبار ضد و نقیضی را منتشر می‌کنند. از سوی دیگر برگزاری همه‌پرسی درباره پیش‌نویس قانون اساسی جدید مصر حکایت از طرحی از قبل برنامه‌ریزی شده برای دولت آینده این کشور خبر دارد طرحی که هیچ یک از احزاب و جریان های داخلی مصر در آن نقشی نخواهند داشت و دیکته شده و تحمیلی از خارج خواهد بود.

 

اکثر کارشناسان بر این باورند که اعلام قطعی شدن نامزدی عبدالفتاح السیسی وزیر دفاع این کشور در انتخابات ریاست جمهوری و سپس تکذیب آن برای نبض سنجی واکنش های داخلی و خارجی است. "السیسی" سخنان صریحی درباره تصمیم خود برای نامزدی در این انتخابات  بیان نکرده است. بحث هایی که در چند روز آینده درباره نامزدی السیسی و سپس تکذیب آن مطرح خواهد شد می‌تواند شرایط و واکنش ها را به خوبی برای شخص السیسی آشکار کند تا تصمیم نهایی خود را اتخاذ کند. السیسی می خواهد ببیند واکنش مردم مصر، کشورهای عربی و طرف های بین المللی به نامزدی او در این انتخابات چگونه خواهد بود.

 

 

سه سال از انقلاب بیست و پنجم ژانویه که سال 2011 در مصر آغاز شد، می‌گذرد ولی هنوز این کشور بدون هیچ پیشرفت محسوسی درجا می‌زند. مصر در طول سه سال گذشته صحنه تحولات سیاسی بزرگی بوده است و در همین برهه زمانی سه ساله دو نظام سیاسی سرنگون شده و تغییرات سیاسی مختلفی در آن رخ داده است.

 

حال این سوال مطرح می شود چه کسی بر مصر حکومت خواهد کرد و چه کسی پیروز انتخابات آینده خواهد بود؟ در واقع پاسخ به این سوال بسیار سخت است تا جایی که ژنرال السیسی فرماندهی ارتش مصر نیز برای دریافت پاسخی در این خصوص منتظر نتایج همه‌پرسی درباره پیش نویس قانون اساسی جدید مصر باقی ماند. در واقع همه‌پرسی قانون اساسی مصر همان همه پرسی میزان محبوبیت السیسی بود تا بر اساس آن تصمیم بگیرد که در انتخابات شرکت کند یا خیر؟

 

روند تحولات در سایه اعمال زور ارتش به گونه ای است که پیشاپیش می توان انتظار داشت که بعد از رای آوردن همه پرسی ، ژنرال سیسی نیز در گام بعدی نامزد ریاست جمهوری خواهد شد و دوباره با به قدرت رسیدن یک نظامی در کشور، حال و روز مصر اگر نگوییم به زمان مبارک باز می گردد دست کم آن چیزی که  مردم مصر انتظارش را داشتند نمی شود. هر چه هست جامعه مصر در آینده چند قطبی خواهد شد و خشونت و خونریزی ها بیش از پیش افزایش خواهد یافت. گروه اخوان المسلمین که فعالیت های علنی و سری و سکوت هدفمند چند ده ساله خود را برباد رفته می بیند بدون تردید دست روی دست نخواهد گذاشت و به فکر انتقام از مسببان برکناری مرسی از مسند قدرت برخواهد آمد. 

 

 

دولت آینده مصر با چالش‌های زیادی مواجه خواهد بود. این کشور با بحران شدید اقتصادی، اجتماعی و امنیتی مواجه است. بدهی‌های خارجی آن به چند برابر افزایش یافته است و نرخ فقر و بیکاری در آن بیداد می‌کند. اگر حکومت مصر  از زمان برکناری مرسی تاکنون دوام آورده است به علت مسکن های مالی برخی از کشورهای مداخله گر منطقه ای و در راس آن ها عربستان است. حقیقت این است که عربستان نمی تواند به کمک های مالی به مصر برای روی پا نگه داشتن آن ادامه بدهد زیرا آل سعود خود درگیر مسایل و مشکلات اقتصادی و سیاسی داخلی و خارجی در دیگر کشورهای جهان است.

 

برخی تصور می‌کنند که جامعه مصر همزمان با روی کار آمدن السیسی ، دو قطبی میان مخالفان و طرفداران مرسی می شود در حالی که چنین نیست و چند قطبی شدن یکی از پیامدهای ملموس روی کار آمدن یک دیکتاتور نظامی است. برقراری مجدد یک دولت نظامی در مصر باعث ورود این کشور به تونل تاریک باخت-باخت می‌شود و اوضاع کلی  مصر بیش از پیش وخیم تر و فروپاشیده تر می شود. زیرا هرگونه توسعه ای اعم از سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی مستلزم تحقق صلح و ثبات در یک کشور است و بدون این شاخصه هیچ توسعه ای حاصل نخواهد شد. حال اگر در مصر بدون حضور یک طیف نبستا وسیعی به نام اخوان المسلمین  انتخابات ریاست جمهوری برگزار شود نتیجه آن هر چه که باشد این کشور را بار دیگر در ورطه خشونت و حوادث خونبار قرار می دهد. حال اگر نتیجه انتخابات باعث به قدرت رسیدن یک دیکتاتور نظامی دیگری بعد از مبارک منجر شود ناخرسندی و نارضایتی برخی دیگر از احزاب سیاسی و گروه های مطرح مصر از جمله طرفداران حمدین صباحی که طرفدار مقاومت و حمایت از مردم فلسطین است و ناصری ها که طرفداران جمال عبدالناصر اسطوره فقید مصر هستند را در پی دارد. بنابراین هنوز زود است تا بگوییم چه کسی بر اینده مصر حکومت خواهد کرد و آیا حکومت آتی مصر ادامه خواهد یافت یا خیر.؟

 

 

بنابراین با در نظر گرفتن هریک از سناریوهای آینده برای مصر باید گفت این کشور هرگز روی ارامش و ثبات به خود نخواهد دید. مصر از قدیم یک قطب مهم از گردشگری را در عرصه بین المللی به خود اختصاص داده است و صنعت گردشگری یکی از منابع اصلی درآمد این کشور محسوب می شد ولی امروز این بخش به طور قابل توجهی ضربه خورده است و بسیار کمرنگ شده است. گردشگران خارجی و سرمایه گذاران خارجی در شرایطی حاضرند به کشوری مانند مصر سفر کنند و از آن دیدن و در آن سرمایه گذاری کنند که یقین کنند صلح و ثبات و آرامش بار دیگر بر جامعه مصر حاکم شده است. بنابراین همه گروه ها و احزاب سیاسی در مصر باید به جای تکیه و اعتماد به خارج بر ظرفیت و نیروی داخلی تکیه کنند و بهترین راه برای خروج کشور از بن بست موجود برقراری وفاق ملی و تفاهم عمومی با حضور حزب و گروه بزرگی به نام اخوان المسلمین است.

منبع : خبرگزاری جهان اسلام (ایونا)