صدای عدالت‌خواهانی که در گلو خفه می‌شود!

دادگاه جنایی عربستان سعودی در اقدامی جنون آمیز آیت الله نمر باقر آل نمر روحانی برجسته و رهبر شیعیان این کشور را به اعدام محکوم کرد، حکمی که اجرای آن می تواند تبعات جبران ناپذیری برای عربستان داشته باشد...

 

شیخ نمر مبارز شجاع شیعه عربستانی به دلیل سخنرانی های آتشین ضد رژیم آل سعود سال ها مورد غضب سران این رژیم بوده و دستگاه قضایی و امنیتی خاندان سعود از سال ها قبل در چندین مقطع زمانی به بازداشت این روحانی شجاع اقدام کرده است.

 

شیخ نمر ابتدا در سال 2004 به مدت چند روز بازداشت شد. پس از آن او در سال 2006 از سوی پلیس مخفی وزارت کشور عربستان بازداشت شد اما با تلاش،تظاهرات و حمایت های گسترده ساکنان العوامیه، محل سکونت آیت الله نمر، او پس از چند روز آزاد شد.

 

در فوریه سال 2009 او طی سخنانی از سیاست های تبعیض آمیز دولت ریاض علیه اقلیت شیعه این کشور به شدت انتقاد کرد و خواستار اصلاح این سیاست ها و برابری شد. او تهدید کرد در صورتی که حقوق شیعیان رعایت نشود منطقه شیعه نشین و نفت خیز قطیف از عربستان جدا خواهد شد. در واکنش به این سخنان آتشین نمر، حکم بازداشت او صادر شد.اما تا سال 2012 دستگیر نشد.

 

تا این که بالاخره روز 8 ژوئیه، پلیس عربستان آیت الله نمر را در عملیاتی خونین و با شلیک گلوله ای درپایش دستگیر کردند، مقامات امنیتی مدعی شدند شیخ نمر به سوی آنها شلیک کرده و آنها مجبور به تبادل آتش شده اند.

 

اما عفو بین الملل در گزارش خود به نقل از خانواده آیت الله نمر نوشت" او مسلح نبود و اصلا سلاحی نداشت و به هنگام بازداشت در مسیر خانه بود." از آن زمان تا کنون آیت الله نمر در زندان آل سعود به سر می برد.

 

هرچند دلیل بازداشت آیت الله نمر کاملا مشخص است و مخالفت صریح او با حاکمان آل سعود و دستگاه حکومتی این رژیم، سخنرانی های تند و آتشین او علیه سیاست های رژیم آل سعود و انتقاد صریح از آنها و عدالت خواهی و رفع تبعیض علت اصلی این بازداشت ها است اما آل سعود که تاب تحمل صدای مخالف را ندارد و کوچکترین حق اعتراضی را برای کسی قائل نیست در توجیه بازداشت شیخ نمر و شکنجه این مبارز شجاع اتهاماتی را فهرست کرده که برخی از آنها کاملا دروغ است و حتی شیخ نمر در سخنرانی های خود آنها را رد کرده است.

 

به ادعای مقامات امنیتی عربستان آیت الله نمر به دلایلی مانند عدم اطاعت از ولی امر، فتنه انگیزی، حمل سلاح ضد نیروهای امنیتی، آشوب و مخالفت با پادشاه و درخواست برای خروج نیروهای سعودی از بحرین، تلاش برای مداخله خارجیان( بخوانید ایران)، تفرقه افکنی،نقض اتحاد ملی،خیانت و تحریک هوادارانش برای نقض قانون بازداشت شده و محکوم به اعدام است.

 

اما با نگاهی به فهرست اتهامات شیخ نمر و با در نظر گرفتن رفتار و گفتار این روحانی مبارز واهی و دروغ بودن این اتهامات مشخص می شود.

 

مقامات سعودی در حالی شیخ نمر را به آشوب و خشونت متهم می کنند که به شهادت بسیاری از گزارش های داخلی و خارجی روش و مشی اعتراضی آیت الله نمر اعتراضی صلح آمیز و مبتنی بر مسالمت جویی است.او همواره مردم را به خویشتن داری و پرهیز از خشونت دعوت می کرد،حتی در مواقعی که پلیس عربستان به خشونت علیه تظاهرکنندگان متوسل می شد.

 

از دیگر اتهامات واهی علیه شیخ نمر حمل سلاح علیه حکومت است که این مورد هم در مورد او محلی از اعراب ندارد. او طرفدار دموکراسی و انتخابات آزاد است. در جریان اعتراضات سال 2011 و2012شیخ نمر در سخنانی گفته است: " مقامات سعودی به گلوله،کشتن و زندان متکی هستند و ما باید به غرش کلمات،کلمات عدالت خواهی متکی باشیم.ما استفاده از سلاح را نمی پذیریم این کار ما نیست.روش ما استفاده از کلمات است.سلاح کلمه قوی تر است."

 

با توجه به این که آیت الله نمر 10 سالی را در ایران مشغول تحصیل بوده مقامات عربستانی او و پیروانش را متهم به رابطه با ایران و تلاش برای باز کردن پای ایران به این کشور می کنند،که این هم اتهام دروغی بیش نیست.

 

آیت الله نمر در یکی از سخنرانی های خود به صراحت گفت:" ما هیچ ارتباطی با ایران یا کشور دیگری نداریم. ما با ارزش های خود ارتباط داریم و از آنها دفاع می کنیم،حتی اگر رسانه های شما همچنان به تحریفات خود ادامه دهند. قدرت شما نه با خشونت بلکه با عزم و اراده مان،با ایمان و استقامتان شکست خواهد خورد.ما تصمیم داریم در برابر ظلم و بی عدالتی شما بایستیم و تسلیم نخواهیم شد.نهایت کاری که شما می توانید انجام دهید کشتن ما است و ما از شهادت در راه خدا استقبال می کنیم.وقتی فردی می میرد زندگی تمام نمی شود. زندگی با مرگ شروع می شود یا ما در این سرزمین به عنوان مردمانی آزاد زندگی می کنیم یا مانند مردان دیندار در آن دفن می شویم."

 

با توجه به آنچه که در بالا به آن اشاره شد ناگفته پیدا است که حکام آل سعود که حاکمیتی موروثی را برای خود در عربستان رقم زده اند نمی توانند ببینند که فردی مانند شیخ نمر آنها را به چالش کشیده است.

 

حکام مورد حمایت غرب که کوچکترین امور مربوط به حقوق بشر را رعایت نمی کنند و به نقض آشکار حقوق شهروندی مردم مبادرت می کنند تحمل نمی کنند که فردی از یک گروه مذهبی/ جمعیتی اقلیت علیه آنها به پا خواسته و خواهان برابری و رعایت حقوق اقلیت شیعه است.

 

به همین جهت تصمیم گرفته اند صدای عدالت خواهی این مبارز خستگی ناپذیر را در گلو خفه کنند و برای این کار به اتهام تراشی دست زده اند. اتهاماتی که شیخ نمر برپایه آن بازداشت شده به حدی پوچ بوده که صدای عفو بین الملل هم در آمد و این سازمان با انتشار اطلاعیه ای از عربستان خواست یا جرم او را اعلام کنند یا نمر را آزاد سازند.

 

یک ماه پس از بازداشت نمر در سال 2012 ، "حسیبه حاج سحرویی" معاون مدیر عفو منطقه خاورمیانه و شمال افریقا گفت: " با وجود گذشت یک ماه از بازداشت نمر این سازمان از اتهام او مطلع نیست. سازمان از عربستان می خواهد یا جرم جنایی شناخته شده ای علیه او مطرح یا او را آزاد کنید."

 

طبق دیده بان حقوق بشر در سال 2011 با انتشار مقاله ای تحت عنوان " عربستان بازداشت خودسرانه شیعیان را متوقف کن" نوشت طبق نظر سازمان ملل بازداشت بدون دلایل واضح قانونی یا بازداشت فردی به دلیل تلاش برای آزادی بیان یا تجمعات مسالمت آمیز ،بازداشت خودسرانه است.

 

آیت الله نمر در سال 2008 خطیب جمعه عوامیه شد و می توان گفت از همان سال به بعد او عملا هدایت شیعیان منطقه شرقی قطیف را در دست گرفت و زنگ خطر را برای دیکتاتوری آل سعود به صدا در آورد.

 

"جی فولر" دیپلمات امریکایی در سال 2008 متوجه محبوبیت او شده بود و همان سال گفت" نمر در حال کسب محبوبیت محلی است". گاردین هم در اکتبر سال 2011 نوشت" نمر محبوب ترین روحانی شیعه سعودی در بین جوانان منطقه تبدیل شده است."اما شهرت و محبوبیت او در سال 2012 به اوج خود رسید، زمانی که پس از دستگیری او هزاران نفر در حمایت از او در خیابان های شهر قطیف دست به تظاهرات زدند.

اینفورمیشن کلیرینگ هاوس او را " رهبری خطرناک" توصیف کرده که شجاعت ده ها هزار سعودی را تقویت کرده تا اقدامات آل‌سعود تحت حمایت غرب در سرکوب مردم را محکوم کنند.

 

• آیا حکم اعدام اجرا خواهد شد؟

این سئوالی است که این روزها در رسانه های داخلی عربستان و دیگر رسانه های منطقه مطرح می شود.

 

بعضی از تحلیلگران معتقدند با توجه به تبعاتی که اعدام شیخ نمر دارد این حکم اجرا نخواهد شد و توسط پادشاه عربستان لغو می شود.

 

"عبدالباری عطوان" سردبیر روزنامه اینترنتی "رأی الیوم" در یادداشتی عنوان کرد، حکم دادگاه کیفری برای اعدام شیخ نمر فورا اجرا نمی شود و از سوی دادگاه استیناف قابل نقض است؛ حتی اگر تأیید شود پس از آن به شورای عالی قضایی و پس از آن پادشاه ارائه می شود و در صورت تأیید نهایی برای اجرا به وزارت کشور ارجاع داده می شود. بنابراین مراحل قانونی آن چند ماه طول می کشد؛ ولی ملک عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه عربستان اگر بخواهد، حکم باسرعت اجرا خواهد شد.

 

البته با توجه به اوضاع بحرانی داخلی و خارجی عربستان، پادشاه این کشور برای اجرای حکم اعدام شتاب نخواهد کرد.

 

"توفیق السیف" نویسنده ساکن القطیف هم معتقد است قصد مقامات عربستانی از صدور این حکم قدرت نمایی بوده و اجرا نخواهد شد. او می گوید" ما حتی یک درصد هم یک روحانی را در عربستان به مرگ محکوم نمی کنیم.کسانی که پشت این محاکمه بوده اند می خواستند شمشیر را از غلاف بیرون بکشند و نشان دهند که شمشیر آنجا و هر زمان بخواهند می توانند به آن متوسل شوند.

 

صادق الجبران وکیل آیت الله نمر هم پیش بینی کرد این حکم اجرا نشود.

 

 

• تبعات اعدام

با توجه به محبوبیت شیخ نمر در داخل و خارج عربستان دستگاه قضایی آل سعود با تصمیم جنون آمیزی که در مورد او گرفت و حکم اعدام او را صادر کرد خود را در مخصمه و دردسر بزرگی انداخت.

 

اگرچه طبق گفته "صادق الجبران" وکیل آیت الله نمر انتظار می رود این حکم از سوی پادشاه عربستان لغو شود و به مرحله اجرا در نیاید ،اما قصد داریم نگاهی به تبعات داخلی و خارجی اجرای حکم اعدام شیخ نمر بیندازیم.

 

حکم اعدام آیت الله نمر در شرایط حساسی اعلام شد و مقامات عربستان از این نظر زمان سنجی صحیحی نداشتند.

 

تحلیلگران و ناظران بین المللی همگی متفق القول بر این باورند که عربستان برای اعدام آیت الله نمر بهای سنگینی خواهد پرداخت.

 

بسیاری از آنها نسبت به اجرای این حکم شدیدا هشدار داده اند.

 

"عطوان" روزنامه نگار و پژوهشگر سرشناس عرب، صدور حکم اعدام برای آیت الله نمر باقر النمر عالم برجسته شیعه عربستانی را مانند بمب ساعتی دانست که آل سعود را تهدید می کند.

 

او با انتشار مقاله ای نوشت: بحرانهای داخلی در عربستان به هر اندازه که از نظر برخی کوچک به نظر می‌آید، نباید آنها را دست کم گرفت زیرا امکان تشدید هرکدام از آنها و زیر و رو شدن همه معادلات داخلی وجود دارد.

 

از نظر داخلی عربستان دچار تنش هایی است. جوانان این کشور از اختناق و دیکتاتوری موروثی آل سعود به تنگ آمده اند و دموکراسی و برگزاری انتخابات و آزادی های مدنی را فریاد می زنند.

 

هرچند شیخ نمر برای احقاق حقوق شیعیان تلاش می کند اما آزادی بیان و حقوق شهروندی خواست تمام مردم عربستان بخصوص نسل جوان است اما در سایه نظام خشن و دیکتاتوری آل سعود جرات ابراز آن را ندارند، بنابراین آنها می‌توانند از این فرصت بهره برداری کنند و خواسته خود را به زبان بیاورند، چیزی که برای آل سعود تحمل پذیر نیست.

 

در کشوری که رانندگی زنان جرم محسوب می شود زنان در اعتراض به این نقض حداقل حقوق شهروندی به تکاپو افتاده اند.نسل جوان عربستان دیگر کاسه صبرش به سر آمده و خواستار آزادی های مدنی است.

 

در منطقه شیعه‌نشین قطیف که از قضا چاه‌های نفت عربستان هم در آنجا قرار دارد اقلیت شیعه از فشار حاکمان وهابی و سیاست های تبعیض آمیز حکومت به ستوه آمده اند و فقط یک جرقه کافی است تا آتش خشم آنها شعله‌ورتر از این شود و دامن آل سعود را بگیرد.

 

بدون شک اجرای حکم اعدام آیت الله نمر همان "جرقه" مورد نیاز است تا ریاض را در میان شعله های خود بسوزاند و پایه های سلطنت موروثی را خاکستر کند.

 

ریاض مدعی است حدود یک میلیون شیعه در عربستان زندگی می کنند اما رویترز گزارش می دهد که "دیپلمات های امریکایی در اسنادی که توسط وکیلیکس فاش شد تخمین می زنند 12 درصد از جمعیت 20 میلیونی عربستان را شیعیان تشکیل می دهند."به این معنی که جمعییت شیعیان عربستان بیش از دو برابر چیزی است که مقامات عربستانی ادعا می کنند.

 

شورای روابط خارجی تخمین می زند که تعداد شیعیان عربستان 15 درصد کل جمعیت این کشور است یعنی سه برابر آماری که مقامات عربستان ارائه می کنند.

 

عربستان با این اقدامات نمی‌تواند جلوی اعتراضات داخلی مردم به روش حکومتی دولت این کشور را بگیرد.

 

قطعا عربستان با اعدام شیخ نمر نه تنها قادر نخواهد بود جنبش اعتراضی شیعیان را خاموش کند بلکه با این اقدام خام آنها را بیش از پیش در پیگیری حقوق خود مستحکمتر خواهد کرد.

 

علاوه بر این اعدام شیخ نمر می تواند باعث به وجود آمدن درگیری میان شیعیان محروم نگه داشته شده عربستان با اکثریت سنی این کشور شود. به عبارت دیگر آل سعود با اعدام شیخ نمر ممکن است جنگ فرقه ای/مذهبی را بین مردم این کشور به راه اندازد.

 

سردبیر روزنامه رای الیوم با اشاره به این موضوع مهم می نویسد" امیدواریم که حکم اعدام اجرا نشود؛ البته نه به خاطر ترس از واکنشها و یا هشدارهای اعلام شده از سوی کشورها و طرفهای مختلف، بلکه به خاطر تمایل برای حفظ وحدت ملی و جلوگیری از خون ریزی‌ها."

 

یک مفتی سنی نیز به تازگی از دولت عربستان خواست که یا معترضان شیعه را آزاد کند و خدمات عمومی را بهبود بخشد، یا خطر به خیابان ریختن مردم را به جان بخرد.

 

با توجه به نفت خیز بودن منطقه قطیف ناامنی و درگیری در این منطقه می تواند به اقتصاد متکی به نفت عربستان لطمه شدیدی وارد کند و حتی باعث کاهش تولید نفت این کشور شود.

 

 

• عرصه بین الملل

گروهی بر این باورند که شیخ نمر قربانی رقابت عربستان با ایران شده استو عربستان که از شکست های پیاپی در مقابل ایران در عرصه بین المللی بخصوص سوریه و یمن سخت خشمگین است شیخ نمر را قربانی کرده است تا از ایران انتقام بگیرد.

 

اعدام شیخ نمر در بعد بین المللی نیز تبعاتی را در پی خواهد داشت. در حال حاضر اوضاع منطقه خاورمیانه کاملا بحرانی و متشنج است و اجرای حکم شیخ نمر بر شدت تنش ها خواهد افزود.

 

در همین راستا ساعاتی پس از صدور حکم اعدام برای آیت الله نمر گروه های سیاسی و بخصوص شیعی صدور این حکم را محکوم کرده و نسبت به عواقب اجرای آن هشدار دادند.

 

مقام های مختلف سیاسی مذهبی کشورمان صدور این حکم را محکوم کردند و به مقامات سعودی هشدار دادند که در صورت اجرای این حکم منتظر عواقب بسیار بدی باشند.

 

حزب الله لبنان با انتشار بیانیه ای با محکوم کردن این حکم از عربستان خواست محاکمه ناعادلانه شیخ نمر را پایان دهند. "جمال المحمداوی" نماینده فراکسیون "الفضیله" در پارلمان عراق، حکم آیت الله شیخ نمر باقر النمر عالم شیعه عربستانی را سیاسی دانست و بر ضرورت تجدید نظر در این حکم برای جلوگیری از بروز پیامدهای بعدی تاکید کرد.

 

المحمداوی افزود: شیخ نمر اعتراضات مردمی مسالمت آمیز را که خواستار اصلاحات در منطقه الشرقیه عربستان هستند، رهبری کرد و با هر نوع خشونت مخالف بود؛ از این رو باید در حکم صادر شده ضد او تجدید نظر شود و برای جلوگیری از بروز پیامدهایی که مساله را پیچیده تر خواهد کرد و به ثبات عربستان آسیب خواهد رساند، این حکم را نقض کرد.

 

به گزارش العالم ،صدور حکم اعدام آیت الله "نمر باقر آل نمر" از سوی دادگاه جزایی ریاض، سازمان عفو بین الملل را هم به واکنش واداشت.

 

این سازمان در بیانیه خود این حکم را ظالمانه توصیف و خاطرنشان کرد: محاکمه نمر دارای نواقص زیادی است و این سازمان خواهان لغو فوری حکم صادره علیه وی است که در چارچوب اقدام مقام های عربستان برای سرکوب هر مخالفی از جمله مدافعان حقوق بشر در این کشور است.

 

سازمان عفو بین الملل از مقام های عربستان خواست، این عالم دینی سعودی را هرچه سریعتر آزاد کرده و به تبعیض و ارعاب برنامه ریزی شده علیه مخالفان خود پایان دهند.

 

موضوع حکم اعدام آیت الله نمر در دیدار همبستگی تجمع عربی اسلامی که برای حمایت از گزینه مقاومت در مرکزاین تجمع در ضاحیه جنوبی بیروت برای اعلام همبستگی با مردم بحرین برگزار شده بود، هم مساله محوری بود.

 

"یحیی غدار"، رییس این تجمع، بر مخالفت با حکم دادگاه سعودی تاکید کرد وگفت: صدور چنین احکامی از سوی مقام های عربستان جای تعجب ندارد.

 

"عبدالحمید دشتی"، نماینده کویتی نیز در سخنرانی اینترنتی خود ضمن مخالفت با حکم دادگاه سعودی، آن را ظالمانه توصیف و خاطرنشان کرد: محافل بین المللی به اقدامات عربستان سعودی علیه مخالفان واکنش نشان خواهند داد.

 

"ابراهیم جعفری" وزیر امر خارجه عراق هم در باره حکم اعدام آیت الله نمر عالم شیعی عربستانی، گفت: ما تلاش های ویژه ای را برای راضی کردن عربستان سعودی در خصوص تغییر این تصمیم و تاخیر آن آغاز کرده ایم.

 

یک کارشناس و تحلیلگر مسائل منطقه ای نیز گفت: مطمئناً اگر حکم اعدام شیخ نمر در سیستم پلیسی-امنیتی حاکم بر عربستان، اجرا شود جهان اسلام اعتراض خود را نسبت به این حکم اعلام خواهد کرد.

 

از مهمترین تبعات اعدام شیخ نمر تشدید اختلاف میان تهران و ریاض خواهد بود.

 

در حالی که با سفر اخیر وزیر امور خارجه کشورمان به ریاض تصور می شد یخ روابط این دو کشور در حال آب شدن است اما این تصمیم غیرعاقلانه و چند اظهار نظر غیر مسئولانه از سوی مقامات ریاض بار دیگر بر شکاف رابطه میان ایران و عربستان افزود. و در صورت اعدام شیخ نمر اختلاف به شدت افزایش خواهد یافت.

 

از دیگر عواقب اعدام شیخ نمر واکنش جهان اسلام و تشیع به عربستان است و حتی ممکن است از کشورهای خود بخواهند در ارتباط با ریاض تجدید نظر کنند.

تشدید اختلافات مذهبی میان شیعیان و سنی ها وبه راه افتادن جنگ مذهبی در جهان اسلام بخصوص منطقه خاورمیانه آن هم در شرایطی که منطقه خود به خود درگیر تنش های خونینی است،از دیگر عواقب اجرای این حکم نسنجیده است.

 

"عبدالمهدی کربلایی" نماینده آیت‌الله سیستانی از مقامات عربستان سعودی خواست با اعدام آیت‌الله نمر به اختلافات بین جهان اسلام دامن نزنند.

 

نماینده آیت‌الله سیستانی درباره عواقب اعدام آیت‌الله نمر هشدار داد و گفت: هم اکنون امت مسلمان در کل جهان بیش از پیش به اتحاد و همدلی و عدم‌تفرقه نیاز دارد؛ این اقدام عربستان می‌تواند به اختلافات موجود دامن بزند که تنها برای دشمنان اسلام منفعت دارد و جهان اسلام به‌کلی متضرر می‌شود.

 

"نصیرالعمری" استادیار سابق موسسه فناوری نیویورک و تحلیلگر مسائل سیاسی معتقد است عربستان با صدور این حکم نابخردانه خود را به دردسر بزرگی انداخته و در اصل با آتش بازی می کند.

 

در همین راستا جمعیت‌های انقلابی بحرین ضمن به آل سعود درباره اجرای این حکم هشدار دادند و با صدور بیانیه‌ای، این اقدام عربستان را اقدامی تنش‌آمیز دانستند.

این جمعیت‌ها ضمن درخواست از مقامات عربستان برای آزادی شیخ نمر، تصریح کردند که اگر این حکم اجرایی شود، منطقه شعله‌ور و باب مقابله قانونی با رژیم آل سعود باز خواهد شد.

جمعیت‌های معرض بحرینی همچنین تأکید کردند که اگر این حکم اجرا شود، مسئولیت آن با جامعه بین‌المللی است که جنایات گسترده این رژیم را پوشش می‌دهد.

 

از نکات برجسته مربوط به این حکم آن است که داعیه داران حقوق بشر غربی که خود را حامی آزادی های مدنی و حقوق شهروندی مردم در سراسر جهان می نامند در مورد صدور حکم اعدام برای فردی که تنها جرمش تلاش برای آزادی بیان ،برابری و احقاق حقوق اقلیت در عربستان است سکوت کرده اند و هیچ یک از دولت های غربی صدور حکم اعدام برای شیخ نمر را محکوم نکرده اند. این خبر مورد توجه رسانه های جریان اصلی غرب هم قرار نگرفته است.ضمن آن که در دو سال گذشته در اعتراضات مسالمت آمیز صدها نفر کشته و مجروح شده اند اما صدای اعتراضی از این مدعیان غربی بلند نشد.

منبع : iwna.com