جنگ امیران در سرزمین زور و سکوت

احساس سعود الفیصل وزیر امور خارجه سالخورده عربستان به اینکه پادشاه او را کنار خواهد گذاشت موجب شد که وی با دعوت از ظریف همه را غافلگیر کرده و اعلام کند که با گفت وگو با ایران مخالف نیست...

 

هر چند دعوت سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان ازهمتای ایرانی خود، سرو صدای زیادی به پا کرده است، اما نگاهی به رویکردهای سیاسی این مرد سالخورده دستگاه سیاست خارجی عربستان از یک سو و زیرکی سیاسی رهبران ایران از سوی دیگر، کمک می کند نگاهی عمیق تری به این دعوت داشته باشیم با این سوال که واکنش ایران در برابر آن چه خواهد بود؟ 

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه خبری پانوراما الشرق الاوسط، به محض دعوت وزیر خارجه عربستان از همتای ایرانی خود برای سفر به کشورش، سیل تحلیل های رسانه ای در این خصوص آغاز شد، اما نگاهی به رویکردهای سیاسی سعود الفیصل و نیز زیرکی رهبران سیاسی ایران به اضافه دعوت مشابهی که در زمان هاشمی رفسنجانی صورت گرفت، این سوال را مطرح می کند که پاسخ ایران به این دعوت که به نظر می رسد در بحبوحه بازی قدرت در عربستان مطرح شده است، چه خواهد بود؟ 

واقعیت این است که سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان سعودی در کنفرانس مطبوعاتی روز سه شنبه گذشته که در ریاض برگزار شد، به طور علنی از محمد جواد ظریف همتای ایرانی خود برای دعوت به عربستان دعوت بعمل آورد. بلافاصله پس از این دعوت، تحلیل های رسانه ای فراوانی منتشر شد، تحلیل هایی که بر اساس آن این دعوت بسیار غیر منتظره بوده و می تواند زمینه دستیابی ریاض و تهران به تفاهم در مورد بسیاری از مسائل منطقه ای ر ا فراهم کند و در نتیجه چه بسا شرایطی مهیا شود که بسیاری از خواسته هایی که تا پیش از این خیالی بیش نبود، جامه عمل بپوشد. اما در ارزیابی این اظهار نظرها باید گفت که این دیدگاه ها ناشی از ناآشنایی به اصول سیاست ایران و نیز بی خبری از توطئه هایی است که در داخل عربستان و بین قطب های قدرت آن در جریان است. 

 

نگاهی به سیاست ایران نشان می دهد که رهبران این کشور همواره از موضع قدرت و پیروزی طلبانه و البته با لحنی مسالمت آمیز گفت وگو با عربستان را خواستار شدند، به گونه ای که لحن آنان در این خصوص همواره حاکی از لزوم دستیابی به تفاهم سیاسی به منظور جلوگیری از خشونت و درگیری بین مسلمانان و پایان دادن به خطر تروریست برای منطقه وجهان بوده است. 

اما نباید فراموش کرد که این موضع ایران در حالی اتخاذ شده است که عربستان از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1979 جنگ های پنهان و آشکاری را علیه ایران طراحی کرد و پس از آن نیز با توسل به تحریکات مذهبی خصمانه و با هدف شعله ورکردن آتش فتنه بین مسلمانان و در راستای خدمت به آمریکا و اسرائیل به این حملات ادامه داد. عربستان حتی به این نیز اکتفا نکرد، بلکه منافع مشروع ایران در منطقه را نیز هدف قرار داده و کوشید به منظور قطع بازوهایی که برای مبارزه با اسرائیل در کنار ایران قرار داشتند، متحدان منطقه ای آن را تضعیف کند. 

ایران اقدامات خصمانه عربستان را با صبر و منطق پاسخ داد 

اما تهران در واکنش به این اقدامات خصمانه از در جنگ و انتقام در نیامد، بلکه با صبر و منطق عمل و همواره اعلام کرده و می کند که دشمن آن شیطان بزرگ و اسرائیل است و هدف از پیشرفت تسلیحاتی، حمایت از امنیت منطقه و دفاع از مستضعفان است. 

در همین راستا، هیچ گاه از ایران اظهاراتی تهدید آمیز علیه عربستان شنیده نشد و یا تهران هرگز به فکر تشکیل گروه های تروریستی به منظور استفاده از آنان برای ایجاد بی ثباتی و ناامنی در عربستان برنیامد، آن هم در شرایطی که این ایران بود که چه در زمان صدام یا پس از آن در مرزهای مشترک خود با پاکستان از تروریست رنج برده و با آن دست به گریبان بود؛ مشکلاتی که عامل آن، تحریکات و کمک های مالی عربستان و نیز شیخ نشین های خلیج فارس بودند. 

ایران هیچگاه در صدد گسترش تشیع در منطقه نبوده و نیست 

همچنین ایران بر خلاف عربستان، هیچ گاه در صدد رواج و توسعه دین و مذهب خود در منطقه نبوده و نیست در حالی که عربستان در چند دهه اخیر میلیاردها دلار برای توسعه تفکر تکفیری و وهابی آن هم تحت عنوان رواج اسلام صحیح، هزینه کرده و به شستشوی مغزی جوانان اقدام کرد و با این کار، جوامع متعددی را به فساد کشانده و محیط ترس و وحشت را بین ملت های مختلف به وجود آورد که نتیجه آن خدشه دار شدن وجهه اسلام و مسلمانان در جهان بود، علاوه بر اینکه ریاض بهار ملت ها ی عرب را به شکست کشانده و به منظور بازگرداندن کشورهای انقلابی به دوران دیکتاتوری، انقلاب آنان را به سرقت برد که نمونه آن در مصر رخ داد. 

برای روشن تر شدن این وضعیت باید گفت که مذهب تشیع بر خلاف آنچه در مورد وهابیت درجریان است، با حرف و سخن و تبلیغات توسعه نمی یابد، زیرا مذهب تشیع قلب و عقل انسان ها را به طور همزمان خطاب قرار می دهد و اصول آن مبتنی بر فلسفه نبوی است که پایه های آن را امام علی (ع) بنا نهاد، بنابراین هر کس که صلاحیت آشنایی با این اصول را نداشته باشد، نمی تواند متوجه حقایق آن شود. 

در مقابل کسانی که در تلاش برای ترویج وهابیت هستند، به دنبال کسانی هستند که بدون فکر، بنده آن شوند در حالی که مذهب تشیع هرگز مروج این موضوع نبوده که خداوند انسان ها را برده و بنده خود می خواهد بلکه آنچه خداوند متعال به آن نظر دارد، این است که بندگانش با یکدیگر با زیرکی و مهربانی رفتار کرده و در مقابل دشمنان سرسخت باشند. 

حاکمان ایران پایه های قدرت خود را بر توانایی مردم خود بنا کرده اند 

نباید فراموش کرد که بر خلاف امیران فاسد سعودی که به سرقت ثروت های ملت خود کمر بسته اند، حاکمان ایران هرگز ثروت و دارایی ملت خود را به تاراج نبردند بلکه ایران پایه های قدرت و شکوه خود را بر ثروت کشور و توانایی و قابلیت مردم خود بنا کرد، آن هم در شرایطی که تحریم های شدید و ظالمانه ای بر آن تحمیل شد تا در مسیر پیشرفت علمی آن مانع تراشی شده و نهضت تمدن درخشان این کشور را متوقف کند، اما در نهایت این تلاش ها راه به جایی نبرده و ناکام ماند. 

علاوه بر این، ایران هیچ گاه به منظور ایجاد ناامنی و بی ثباتی در کشورهای عربی و اسلامی با قدرت های استکباری دست اتحاد نداد، بلکه همواره بر لزوم یکپارچه کردن تلاش ها در جهان عرب و اسلام برای مقابله با تهدیدهای غرب تاکید داشت و این ایران است که لرزه بر اندام اسرائیل و غرب انداخته است و از همین رو آنان کینه ایران را به دل گرفته و به دنبال راهی برای جلوگیری از وحدتی هستند که بر تحقق آن بین مسلمانان و جهان اسلام تاکید دارد. 

گفت وگوی مشروط با عربستان 

پیش از این هنگامی که ایران ضمن ابراز تمایل برای آغاز گفت وگو با ریاض، هدف از آن را یافتن راهی برای تامین امنیت منطقه ای و تقویت روابط تجاری و اقتصادی اعلام کرد، آغاز گفت وگو را به برکناری دو نفر از ساختار نظام حاکم سعودی مشروط کرده و برکناری آنان را به مثابه بهای سمبلیکی یاد کرد که عربستان باید برای شکست خود در سوریه بپردازد. این دو نفر عبارتند از امیر بندر بن سلطان و سعود الفیصل. بنابر اعلام محافل ایرانی، تهران با وجود برکناری امیربندر همچنان بر برکناری سعود الفیصل پافشاری دارد. 

 

احتمال برکناری سعود الفیصل و روی کارآمدن معاون او 

همچنین بنابر اطلاعاتی که اخیرا درمورد برکناری سعود الفیصل به رسانه ها درز پیدا کرد، گفته می شود که در این خصوص به روی کار آمدن معاون وی اشاره شده است تا به این ترتیب با جانشینی او، اوضاع خارجی عربستان دستخوش بی ثباتی و تنش نشود، با این حال نباید فراموش کرد که فیصل کسی است که تمام پرونده های خارجی عربستان را در اختیار دارد. 

از این گذشته، برخی گزارش های عربی حاکی از این است که سعود ا لفیصل عملا قدرت و حکومت در ریاض را در دست دارد و حتی در برخی موارد خواست و اراده ملک عبدالله را نیز به چالش می کشد تا جایی که آنچه را که مناسب دیده و آن را به نفع خود و حامیانش می بیند به اجرا در می آورد. 

با این همه احساس سعود الفیصل به اینکه پادشاه او را به دلیل شرطی که ایران مطرح کرده و همچنین تحت تاثیر فشارهای آمریکا، کنار خواهد گذاشت، موجب شد که وی در کنفرانس مطبوعاتی همه را غافلگیر کرده و اعلام کند که با گفت وگو با ایران مخالف نیست بلکه بر عکس این اوست که با شجاعت از وزیر خارجه ایران برای سفر به عربستان پیشقدم شده است. 

تلاش سعود الفیصل برای برهم زدن محاسبات طراح تغییرات در عربستان

  
وزیر خارجه سعودی با این اقدام، عرف دیپلماتیک را شکسته و از آن فراتر رفت به این معنی که بر خواست و اراده پادشاه شورش کرده و محاسبات التویجری، مهندس تغییرات نظام حاکم عربستان را برهم زد و در عین حال در صدد برآمد با دعوت رسمی و علنی از وزیر خارجه ایران، تهران را در تنگنا قرار دهد. هر چند در اینجا هدف ما فقط پیش بینی این نیست که ایران به دعوت وزیر خارجه عربستان از همتای ایرانی خود چه واکنشی نشان خواهد داد، اما همه شاخص ها بیانگر این است که تهران چه بسا درخواست دیدار پادشاه عربستان با حسن روحانی را مطرح کند. 

بنابراین ابتکار سعود فیصل را نمی توان به مثابه دور زدن مقامات این کشور قلمداد کرد، بلکه باید آن را ابتکاری خاص دانست که هدف وزیر خارجه سالخورده از آن، اعلام این است که من سعودی هستم و سعودی من است. به عبارت بهتر کاری که سعود الفیصل کرده است به مثابه کودتا در داخل خاندان حاکم سعودی و زودتر از موعدی است که انتظارش می رفت. 

به هر حال سعود الفیصل از این دعوتی که سرو صدای زیادی به پا کرده به دنبال ارسال دو پیام مهم است:

  
نخست: به آمریکا اعلام کند که سال ها در جنگ شما علیه ایران با محوریت منطقه ای همراه شدم، اما امروز آماده ام به مرد گفت وگو تبدیل شوم. 

دوم: سعود الفیصل با این دعوت در واقع این پیام را به پادشاه داد که برکناری من خط قرمز است زیرا امیران نیز مانند پادشاه فقط با مرگ برکنار می شوند. 

با اینهمه باید منتظر ماند که چه تحولاتی در داخل عربستان رخ خواهد داد؛ تحولاتی که به نظر می رسد «جنگ امیران در سرزمین زور و سکوت» تعبیر مناسبی برای آن باشد.

منبع : تسنیم