جنگ احتمالی در سوریه و مولفه‌های وحشت در اردن
احتمال آغاز جنگ قریب‌الوقوع در سوریه و حضور عبدالله دوم در طلیعه لشکرکشی‌های خارجی به دمشق برای جلب نظر آمریکا، مردم اردن را در ترس و وحشت قرار داده است...
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، عبدالباری عطوان تحلیلگر مسایل راهبردی منطقه در تازه‌ترین مقاله خود در پایگاه خبری رأی الیوم نوشت: کسانی که این روزها به اردن سفر می کنند، بدون سختی می‌توانند نگرانی و وحشت مردمی و رهبران فکری و سیاسی این کشور را در مورد بالا رفتن احتمال داغ شدن جبهه جنوبی سوریه در مرز اردن و منطقه درعا و استفاده از مرزها و اراضی اردنی برای آموزش و عبور نیروهای مبارز و سلاح های مدرن به داخل اردن ببینند. سلاح هایی که قرار است از آنها برای براندازی بشار اسد استفاده شود.
آمریکا احساس می کند که از سوی حریف روس خود در کنفرانس ژنو فریب خورده است، همچنین این کشور احساس می‌کند که دولت سوریه بزرگترین برنده این کنفرانس سیاسی و تبلیغاتی بوده و مهم‌تر از همه اینکه موفق شده بار دیگر بر مشروعیت خود تاکید کند و حتی یک قدم نیز به نفع مخالفان سوریه و هیئت حاضر از آنها در ژنو عقب نشینی نکرده است.
هدف اساسی از برپایی کنفرانس ژنو در دو نسخه یک و دو انتقال مسالمت آمیز قدرت در تمامی ابعاد امنیتی، سیاسی و حاکمیتی به هیئت حاکمیت انتقالی بود، اما سوریه با حمایت سخت طرف روسی هدف از این کنفرانس را تغییر داده و آن را به مبارزه با تروریسم تبدیل کرد، این کشور موفقیت ملموسی در این راستا به دست آورد و واشنگتن و هم‌پیمانان آن را در منگنه گذاشت و آنها را مجبور کرد تا بار دیگر برای اعمال فشار بر روسیه به صورت جزئی به گزینه نظامی روی آورده تا شاید مسکو کوتاه آمده و حاکمیت انتقالی در دمشق را بپذیرد.
معرکه آینده معرکه دمشق است، بعد از اینکه طرف‌های درگیر در حمص و حلب و دیرز الزور در براندازی دولت در طول سه سال گذشته ناکام ماندند، باز هم امیدهای آنها به اردن بازگشته است که تنها 90 کیلومتر از دمشق پایتخت سوریه فاصله دارد، آنهم مسیری ساده و عاری از موانع طبیعی و کوه ها و تپه‌ها که یک منطقه دشتی است.
عمان پایتخت اردن مملو از شایعات و جلسه‌های شبانگاهی در خانه‌ها و قهوه خانه هاست. هیچ موضوعی در این کشور مقدم بر تجهیز معارضان سوری به سلاح های پیشرفته و موشکهای دوش‌پرتاب ضد تانک نیست، عربستان سعودی نیز به دنبال تجهیز نیروهای ارتش آزاد و گروه های اسلامی معتدل است تا بتواند منطقه‌ای امن در سوریه ایجاد کند که پرواز هواپیماهای سوری در آن ممنوع باشد.
بیشتر اردنی ها از راننده تاکسی گرفته تا وزرای سابق این کشور و صفی طولانی از تحلیلگران و ناظران سیاسی، این روزها به تحلیلگران نظامی و کارشناسان مسایل راهبردی تبدیل شده اند و در مورد هر چیز کوچک و بزرگی فتوا می دهند. آنها طوری صحبت می کنند که گویی همراه با عبدالله دوم در ضیافت شام باراک اوباما که سه ساعت بود و در مرزعه دولتی وی در کالیفرنیا برگزار شد، حاضر بوده اند و از تمامی طرح های آینده برای دخالت در سوریه اطلاع دارند.
اردنی ها در مورد دو محور اساسی سوالات به جایی دارند: اول اینکه هزینه ای که این کشور باید در برابر دستیابی به دو میلیارد دلار تسهیلات آمریکا بپردازد چیست؟
سوال دوم این است که در صورتی که اردن نقش سرنوشت ساز در تشدید حبهه درعا ایفا کرده و این منطقه را به مرکزی برای آموزش و تجهیز شبه نظامیان و محلی برای عبور آنها تبدیل کند، واکنش سوریه به این اقدامات چه خواهد بود؟
من در طول سه سال آغاز بحران در سوریه چهار بار در سفرهایی کاری به اردن رفته ام. در جریان این سفرها دو بار با عبدالله دوم شاه اردن دیدار کرده ام و بارها نیز با روسا و وزیران و نخبگان سیاسی و فکری و تبلیغاتی این کشور دیدار داشته ام. (البته اردن تقریبا هر یک سال یا کمتر از آن وزرای خود را تغییر می دهد) .
در آغاز بحران سوریه که زمان انقلاب مسالمت آمیز برای انجام تغییرات دموکراتیک بود و الجزیره و همتایان آن نقش اساسی در تحریک مردم ایفا می کردند، اکثریت قریب به اتفاق اردنی ها با رویکردهای مختلف با این انقلاب همراه بودند و از براندازی دولت بشار اسد حمایت می کردند، اما سال بعد و با وجود حدود یک میلیون آواره سوری در این کشور و بحران اقتصادی حاد آن و کاهش سطح خدمات رسانی به مردم و تبدیل شدن انقلاب سوریه به جنگ و درگیری منطقه‌ای و دخالت های خارجی آشکار در این کشور و پایداری دولت و کاهش تاثیرات الجزیره و العربیه و فعال شدن رسانه های دیگر چهره افکار عمومی اردن به تدریج تغییر کرد و بسیاری از مردم از مواضع قبلی خود عقب نشینی کرده و بیشتر به دیدگاه توطئه و تردید در نتایج بهار عربی و اهداف آن متمایل شدند.
اردنی‌هایی که من با آن ها صحبت می کردم، بویژه افراد سالخورده، به خوبی دولت سوریه را می شناختند، آنها به خوبی خودروهای بمب گذاری شده را که این کشور بعد از کشتار حماه در سال 1982 به اردن می فرستاد را به یاد دارند، آنها می‌دانند که دولت اردن از اخوان المسلمین که به این کشور پناه برد، حمایت کرده و هنوز از تکرار این صحنه نگران هستند، آنها می ترسند آتش بحران سوریه تا عمق اردن ادامه پیدا کند. الان فعلا فقط جنبه های انسانی این بحران گریبان آنها را گرفته و برخی مشکلات امنیتی و اجتماعی کوچک و بزرگ در این کشور ایجاد کرده است.
نگرانی اردنی ها در دو بعد ملی و رسمی مشروع است، ترکیه به همین علت مرزهای جنوبی خود را با سوریه به صورت جزئی بسته است، چرا که این بحران تاثیر منفی بر امنیت و ثبات داخلی این کشور گذاشته و وحدت ملی و تمامیت ارضی و انسانی آن را تهدید کرد. این در حالی است که اردن مانند ترکیه رتبه 17 اقتصاد جهانی را در اختیار ندارد و میزان بدهی های این کشور بالغ بر 30 میلیارد دلار است که دولت آن نیز هیچ درآمدی ندارد و هفت میلیون شهروند این کشور نیز از سوی برادران خلیجی که دهها میلیارد دلار به مصر کمک می کنند، مورد بخل قرار گرفته‌اند.
اردنی ها از روی ترس و نگرانی دست خود را روی قلب هایشان گذاشته‌اند، آنها بعد از آرامش دو ساله با عنوان پیگیری راهکارهای سیاسی و بعد از عقب نشینی آمریکا از راهکار نظامی و شکست کنفرانس ژنو و با نزدیک شدن موعد جان کری برای ارائه راه حل نهایی برای حل آرمان فلسطین یا بهتر بگوییم از بین بردن آن و بعد از برخی ملاحظات و شرم و حیایی که تحلیلگران نظامی آمریکایی از خود نشان می‌دهند، نگرانی به حقی دارند و باید احساسات آنها درک شود به آن احترام گذاشته شود.
منبع : تسنیم
