جریان شناسی اعتراضات گسترده در آمریکا

آمریکا بزرگترین مدعی حقوق بشر در جهان امروز خود درگیر مسائل حقوق بشر بی شماری می باشد. آمار بالای جرم و جنایت، تجاوز به کشورهای مختلف، زندان های سری، تبعیض نژادی و جنسیتی و ... شماری از این اتهامات است. آخرین چالش این کشور اعتراضات مردم به حمله اسرائیل به غزه و قتل نوجوان سیاه پوست با 18 گلوله می باشد...

 

تظاهرات گسترده آمریکایی ها در هفته های اخیر علیه جنایات و اقدامات رژیم صهیونیستی در فلسطین که ناظر به حمایت دولتمردان این کشور از این وحشیگری های صهیونیستی نیز هست سبب شد که نگاهی دوباره به تاریخ آمریکا انداخته و با گذر اجمالی از موارد متعددی از دوره های اعتراض گروه های مختلف آمریکایی به سیاست های دولتمردانشان، نهایتا به بازخوانی چند نمونه شاخص از آن ها بپردازیم:

1- اعتراضات اولیه آمریکایی ها و جنبش تی پارتی بوستون (Boston Tea Party):

این جنبش گرچه اسم بامسمایی ندارد (چون اگرچه ربط به چای دارد ولی اساسا حزبی مطرح نبود)، ولی این موضوع از اهمیت و خاص بودن این حرکت کم نمی کند. در یک شب سرد از دسامبر 1773 میلادی، معترضان و تظاهرکنندگان در لنگرگاه بوستون جمع شدند که اقدام عملی جدی خود را علیه بریتانیا که بخش قابل توجهی از آمریکا را به استعمار خود درآورده بود شکل بدهند و البته موفق شدند که 46 تن چای را به آب های دریا بخورانند. این اعتراضات در قبال اقدامات سودجویانه ای از قبیل انحصار واردات چای به آمریکا بود؛ همچنین نسبت به وضع مالیات های تحمیلی از طرف انگلیسی ها هم اعتراض داشتند و استدلال می‌کردند که مردم آمریکا به دلیل آن که در پارلمان بریتانیا نماینده‌ای ندارند، نباید به دولت این کشور مالیات دهند و دلیلشان هم قانونی از خود کشور انگلستان بود که «No taxation without representation».

جنبش چای مقدمه حرکت‌های استقلال‌طلبانه بعدی و شکست دادن دولت استعماری انگلیس شد.

2- جنبش حقوق مدنی (Movements for civil rights):

این جنبش بخشی از حرکت کلی تر اجتماعی تحت عنوان جدایی نژادی در ایالات متحده آمریکا بود که از سال ۱۹۵۵ با هدف کسب برابری میان سیاهپوستان و سفید پوستان در  این کشور آغاز شد و در سال ۱۹۶۸ با تصویب قانون مدنی به سرانجام رسید.

در این دوره، مبارزات بدون خشونت و نافرمانی‌های مدنی باعث ایجاد بحران‌های متعدد مابین فعالان و دولت محلی، ایالتی و فدرال در ایالات متحده آمریکا شد که دولت، جامعه و اصناف را وادار به جبهه گیری در برابر بی عدالتی‌هایی که سیاهپوستان آمریکایی با آن مواجه بودند می‌نمود. از اتفاقات معروف این جنبش در ۲۸ اوت ۱۹۶۳، راهپیمایی ۲۰۰ هزار فعال جنبش حقوق مدنی و برابری نژادی به سوی واشنگتن بود که با سخنرانی معروف مارتین لوتر کینگ با عنوان «من یک رویا دارم-I have a dream » همراه شد. از دیگر وقایع مهم این دوره اعتراضی ترور مالکم ایکس رهبر سیاه پوست مسلمانان آمریکا در ۲۱ فوریه ۱۹۶۵ در هارلم نیویورک بود.

3-جنبش حق رأی زنان در آمریکا (Women's suffrage in the United States):

حق رأی برای زنان در ایالات متحده در سطوح محلی و ایالت‌ها طی قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به تدریج کسب ‌شد. تلاش برای کسب آن در سال ۱۹۲۰ با تصویب اصلاحیه نوزدهم قانون اساسی ایالات متحده خاتمه یافت. این اصلاحیه بیان می‌دارد که: «حق رای برای شهروندان ایالات متحده نباید توسط ایالات متحده و یا هر یک از ایالات بر اساس جنسیت مردود یا محدود شود.»

جنگ جهانی اول انگیزه و محرک نهایی برای کسب حق رأی برای زنان در ایالات متحده را فراهم آورد. پس از آن‌که رئیس‌جمهور وودرو ویلسون اعلام کرد که جنگ جهانی اول جنگ برای دموکراسی بوده‌است، زنان از فرط عصبانیت به جوش آمدند. اعضای حزب ملی زنان بنرهایی را برافراشتند که از عدم وجود دموکراسی در ایالات متحده حکایت داشت. به هنگام سخنرانی‌های عمومی رئیس‌جمهور، زنانی که در جمع حضار و مخاطبین بودند از رئیس‌جمهور می‌پرسیدند: «آقای رئیس‌جمهور، اگر شما صادقانه آرزوی کمک به منافع همه مردم را دارید، چرا با اعطای حق رأی سراسری به زنان مخالفت می‌کنید؟»

طولانی ترین رژه زنان طرفدار حق رأیشان در 23 اکتبر 1915 در شهر نیویورک برگزار شد که در طی آن حدود 30 هزار زن آمریکایی، 4 ساعت و 20 دقیقه برای استیفای حقشان رژه رفتند.

4- جنبش ضدجنگ ویتنام (anti–Vietnam War movement):

این جنبش با شروع جنگ ویتنام و با واکنش های داخلی و بین المللی شروع شد و با سیاست های آمریکا در این جنگ تشدید شد. این مخالفت ها وقتی شدیدتر شد که رسانه ها با پیام ها و تصاویر گرافیکی در صدد القای دروغین رنج آلود بودن شرایط برای سربازان آمریکایی و پنهان کردن ابعاد جنایات آن ها در ویتنام بودند. در 1965، شهر نیویورک به تنهایی تظاهرات ضدجنگ 25 هزار نفری را به خود دید. در طی دو سال بعد، تظاهرات های چندصد هزار نفری در واشنگتن، لندن و دیگر پایتخت های اروپایی نیز برگزار شد. در این میان بخش عمده ای از انگیزه های تظاهرات و اعتراضات از جانب جنبش دانشجویی می آمد.

5- اعتراضات ضدجهانی سازی در سیاتل (Seattle WTO protests):

هنگامی که سازمان تجارت جهانی (WTO) در 30 نوامبر 1999 میزبان نشست خود در سیاتل آمریکا بود، حداقل بیش از 40 هزار نفر در اعتراض به کنفرانس سازمان تجارت جهانی موسوم به «نشست هزاره» که در مورد آزادسازی بازار در بخش‌های سرمایه‌گذاری و خدمات عمومی بود گرد هم آمدند تا اعتراض خود را به روند جهانی‌سازی اعلام کنند. این اتفاقات چندروزه به نبرد در سیاتل شهرت یافت.

سیاتل به مدت ۴ روز شاهد برگزاری انبوه تظاهرات پرشور، نمایش‌های خیابانی، نافرمانی‌های مدنی، راه‌پیمایی‌ها، کارگاه‌ها و مباحث علمی بود. در حالی که قسمت اعظم تظاهرات با آرامش برگزار شد، درگیری‌های خشونت باری نیز بین تظاهرکنندگان و نیروهای پلیس محلی رخ داد که از گاز اشک آور و گلوله‌های پلاستیکی برای کنترل جمعیت استفاده می‌کردند. تظاهرکنندگان پلاکاردهایی را حمل می کردند که روی آن ها نوشته شده بود: «جهان ما فروشی نیست (Our word is not for sale) »، «سازمان تجارت جهانی=سرمایه داری بدون وجدان(WTO= Capitalism Without Conscience)» و «ما شهروندیم نه فقط مصرف کننده(We are Citizens , Not only Consumers)»

از نکته های جالب توجه در این اعتراضات، گستره متنوع و جالب توجه اعتراض کنندگان بود. برنامه ریزی ها برای تظاهرات از ماه ها قبل در سطح محلی، ملی و بین المللی شروع شده بود. در میان گروه های خاص شرکت کننده، گروه های مردم‎نهاد ملی و بین المللی به خصوص آن ها که در رابطه با مشکلات کارگری، محیط زیست و حمایت از مصرف کننده فعال بودند، اتحادیه های کارگری، گروه های دانشجویی، گروه های مذهبی و آنارشیست ها حضور داشتند و البته همین گستردگی هماهنگی لازم را سخت می ساخت.

نکته مهم این است که پس از تظاهرات سیاتل، تظاهرات ضدجهانی‌سازی مدام به استقبال اجلاس گروه هشت، سازمان تجارت جهانی، صندوق بین المللی پول، بانک جهانی و سایر سازمان‌های بین المللی تصمیم گیرنده رفته است.

6- جنبش تی پارتی (Tea Party movement):

آغاز جنبش تی پارتی در پانزدهم آوریل ۲۰۰۹ بود؛ روزی که جنبش با برپایی تظاهرات در شهرهای بزرگ آمریکا، برای اولین بار قدرت خود را به رخ کشید و در ۱۲ سپتامبر و در پاسخ به یک فراخوان رادیویی، بیش از ۱۰ هزار نفر برای شرکت در یک تظاهرات بزرگ راهی واشنگتن شدند. این تظاهرات در واقع واکنشی به پیشنهاد برنامه “اصلاح نظام بهداشتی آمریکا” از سوی باراک اوباما بود. طبق این برنامه تمام شهروندان آمریکایی صرف نظر از تمکن مالی خود تحت پوشش نظام “تامین اجتماعی و خدمات بهداشتی ” دولت قرار می گرفتند؛ برنامه ای که روی دیگر آن افزایش نگرانی جمهوری خواهان از بالارفتن هزینه های دولت و عقیم ماندن برنامه هایی است که برای رفع بحران مالی آمریکا تدارک دیده شده بود.

تی پارتی که برخی آن را با عنوان جنبش ناراضیان آمریکا می خوانند، نام خود را از جنبش حزب چای که در سال ۱۷۷۳ میلادی در ایالت بوستون آمریکا ایجاد شد (که شرح آن در شماره یک از اعتراضات اشاره شده در این یادداشت رفت)، اقتباس کرده‌ است. این جنبش که عمدتا از سوی جمهوری خواهان حمایت می‌شد، خود را به پیشینه‌ای تاریخی متصل می‌ساخت که در آن آمریکایی‌ها، چای‌های وارداتی از کنیا را به عنوان اعتراض به دریا ریختند. کنیا همان کشوری است که زادگاه اولیه باراک اوباما محسوب می‌شود. نومحافظه‌کاران آمریکا که یک سال از شکستشان از دموکرات ها می گذشت، قصد داشتند با طرح چنین ایده‌ای به مبارزه با سیاست‌های دولت اوباما برخاسته و خود را برای برنده شدن در دور بعدی انتخابات آمریکا مهیا کنند که البته مؤثر هم بود و توانستند در انتخابات میان دوره مجلس در 2010، بار دیگر اکثریت را به خودشان اختصاص دهند.

7- جنبش اشغال وال استریت (movement Occupy Wall Street):

در طول زمان، نام وال استریت به عنوان «مکان افراد دارای نفوذ اقتصادی در آمریکا» شهرت یافته است و هم از این رو بود که اعتراض‌ها و تجمعاتی خیابانی که از تاریخ 17 سپتامبر 2011 در نیویورک آغاز شد از همین محل شروع شد و نام آن برگرفته از قلب اقتصادی آمریکا بود و به جنبش اشغال وال استریت شهره یافت.

این جنبش اعلام کرده بود که قصد دارد 20 هزار نفر را به محله منهتن نیویورک بیاورد تا برای چند ماه این محله را تسخیر کنند. چنین اقداماتی از تجمعات اعتراض‌آمیز مردم مصر، یونان، اسپانیا و ایسلند الهام گرفته شده بود و به گفته گردانندگان جنبش، این لشکرکشی برای سرنگونی بزرگ‌ترین انحراف ایجاد شده در دموکراسی، قلمداد می‌شود.

اعتراض به مسائلی همچون فقر، بیکاری، قدرت و نفوذ شرکت‌های بزرگ، نابرابری اجتماعی، جنگ‌های خاورمیانه، بدهی دانشجویان و پاداش‌های زیاد برای مجریان وال استریت، از جمله اهداف آغاز این جنبش اعلام شده است. تظاهرکنندگان همچنین خواهان وضع مالیات بیشتر بر طبقه ثروتمند و پاسخگویی بانک‌ها در قبال اقداماتشان هستند که به بحران اقتصادی آمریکا دامن زده است.

با آغاز این اعتراضات که نه تنها برای دولتمردان آمریکا بلکه برای دیگر مردم جهان نیز غیرمنتظره بود، در فاصله ای کمتر از یک ماه  شعار محوری جنبش،« 99 در صد در برابر یک در صد» بازتاب جهانی عظیمی پیدا کرد و به بقیه نقاط جهان که در ارتباط با نظامی سرمایه داری بودند تسری یافت و اعتراض‌های بین‌المللی نسبت به آنچه «طمع سیستم بانکی» خوانده شده، ابعادی گسترده تر از قبل یافت.

8- تظاهرات چند ده هزار نفری علیه اسرائیل:

ماه اوت 2014، شاهد حضور چندده هزار نفری(حدود 50 هزار نفری) مردم آمریکا در خیابان ها در اعتراض به کشتار مردم غزه به دست صهیونیست ها بود. این تجمعات گسترده در حمایت از فلسطینی ها، اگر تنها تجمعات آمریکایی ها در سطح گسترده با خواست فراملی نباشد، قطعا جزء برترین هاست.

شعارهایی چون "غزه را آزاد کنید" و "کشتن کودکان جرم است"، در اعتراض به رفتار غیرانسانی صهیونیست ها نسبت به مردم غزه برافراشته شد. 40 سازمان و گروه مردمی از جمله :

MAS Immigrant Justice Center, American Muslims for Palestine, Jewish Voice for Peace, and the ANSWER Coalition

در این تظاهرات شرکت داشتند. تظاهرکنندگان خواستار قطع حمایت آمریکا از اسرائیل از جمله حمایت نظامی سالانه به مبلغ 3100000000 $ از اسرائیل بودند و پلاکارت هایی با شعار "بگذارید غزه زندگی کند" را در دست داشتند. خیلی ها در این تجمعات اظهار داشتند که "تغییر" در میان مردم آمریکا جاری شده است و آن ها چون دولتمردانشان نیستند.

منبع : دیدبان