تصمیمات انصار الله، اقدامی به جا و ضروری

اقدام نیروهای انقلابی در بیانیه قانون اساسی برای انتقال دو ساله قدرت با هدف نجات انقلاب از طرح های تحمیلی خارجی و فراهم کردن بستر مناسب برای مشارکت همه گروههای سیاسی وهمچنین پیشگیری از خطرات تجزیه این کشور صورت گرفت...

روز جمعه (17 بهمن )تحولات سیاسی بنیادین در یمن روی داد که بر اساس آن پارلمان این کشور منحل شد و شورای انقلابی 551 نفری از کمیته های انقلابی جایگزین آن شد ودر عین حال قرار شد شورای ریاست جمهوری 5 نفره و همچنین دولتی فن سالار تشکیل و به مدت دو سال اداره این کشور را بر عهده بگیرد.

همه این تحولات بر اساس قانون اساسی موقت صورت می گیرد که نقش مکمل قانون اساسی قبلی را ایفاء خواهد کرد . در این مدت قانون اساسی جدید با توافق همه احزاب و گروههای سیاسی تدوین و به همه پرسی گذاشته خواهد شد .

سه موضع گیری متفاوت را در قبال این تحولات می توان تشخیص داد: نیروهای انقلابی به رهبری انصار الله از این تحولات استقبال کرده و آن را نقطه عطف برای نجات انقلاب این کشور از دست بقایای  نظام سابق به رهبری علی عبد الله صالح و حامیان غربی وعربی و بخصوص سعودی آن تلقی کرده اند.

در مقابل مخالفان( که شامل بقایای نظام سابق و حامیان غربی و عربی آن هستند و تحت تاثیر مواضع عربستان سعودی قرار دارند)به شدت با طرح دو ساله کمیته های انقلابی برای سروسامان دادن به اوضاع سیاسی و امنیتی این کشور و تحقق اهداف انقلاب نیمه تمام این کشور مخالفت کرده و آن را به کودتای حوثی ها تعبیر کرده اند.

اما درعرصه نظام منطقه ای و بین المللی تقریبا سه نوع موضع گیری قابل تشخیص بوده که براساس آن مواضع محور مقاومت بر حمایت از رویکرد کمیته های انقلابی استوار بوده که امتداد آن را می توان در مواضع سیاسی و رسانه های قدرت های جهانی همچون چین و روسیه نیز ردیابی کرد . در مقابل مواضع برخی از کشورهای عربی منطقه بخصوص عربستان بر مخالفت با تحولات جدید وحمایت از بازگرداندن قدرت به بقایای نظام سابق و حمایت از طرح آنها مبتنی بوده است . در این میان کشورهای غربی در ظاهر کوشیده اند با مواضع مخالفان چه در داخل و چه در خارج همراه و همگام بشوند اما در عمل  با رویکرد نهادهای انقلابی نیز چندان مخالفت نمی کنند و به صورت عملی آن را تائید می کنند.

حال سوال این است که چه عواملی موجب اتخاذ رویکردهای متفاوت در قبال تحولات سیاسی جدید در یمن شده است ؟

عوامل موثر بر حمایت و استقبال موافقان از تحولات سیاسی جدید

یکی از این عوامل این است که از چند هفته پیش از تحولات اخیر یمن در پی استعفای دولت و رئیس جمهور یمن با خلائ سیاسی روبرو شده بود و هر دوی آنها می خواستند از وضعیت پیش آمده به عنوان اهرم فشار برای پیشبرد مواضع خود  در اجرای طرح مورد نظر خود برای آینده نظام سیاسی یمن استفاده کنند.

یکی از شاخص های اصلی این طرح اجرای طرح  اقالیم است که در آن تقسیم یمن به 6 ایالت پیش بینی شده است . این طرح جدا از اینکه حوثی ها و زیدی ها را از دسترسی به دریا محروم می کند به علت تناسب نداشتن با ویژگی های تاریخی و قومی یمن خطر تجزیه را نیز به همراه دارد .

براین اساس ، انقلابیون یمن به رهبری حوثی ها و جنبش انصار الله دربرابر انتخاب سخت قرار داشتند یا می بایست در برابر فشارهای وارده و طرح پیشنهادی تمکین می کردند که در این صورت هم اهداف انقلاب ناتمام می ماند و همه تلاش های چند سال گذشته به هدر می رفت و هم اینکه طرح تجزیه یمن استارت می خورد و یمن برای همیشه وارد تونل تاریک می شد و یا اینکه برای جلوگیری از این اتفاقها وارد عمل می شدند و طرح جایگزین می دادند که آنها این راه بر برگزیدند.در واقع آنچه که روز جمعه روی داد تجلی این این ایده بود .

از این دید علت استقبال و حمایت از طرح کمیته های انقلابی برای مدیریت دوره گذار دو ساله این است که در این طرح هم امید به تحقق اهداف انقلاب وجود دارد و هم اینکه وحدت ملی و یکپارچگی ارضی این کشور حفظ می شود وعلاوه براینها ، زمینه برای مشارکت همه احزاب و گروههای سیاسی در فرایند شکل دهی به نظام سیاسی جدید یمن بدور از مداخلات خارجی فراهم می شود و از این دید  طرح کمیته های انقلابی زمینه را برای توزیع برابر قدرت فراهم کرده است و از این نگاه اتهام مخالفان مبنی بر انحصار گرایی حوثی ها اتهامی بیش نیست و با واقعیت های صحنه همخوانی ندارد .

عوامل موثر بر دیدگاه مخالفان داخلی با طرح کمیته های انقلابی

در واقع عکس همه آن مواردی که برای موافقان طرح کمیته های انقلابی گفته شد برای مخالفان صادق است یعنی آنها از این نگران هستند که با اجرای طرح کمیته های انقلابی اولا نتوانند طرح های از پیش طراحی و آماده شده قبلی را پیش ببرند و دوم اینکه بتوانند موقعیت و جایگاه قبلی خود را در دوره جدید حفظ کنند و از مزیت های آن برخوردار شوند.

از این دید مخالفان قبل از هر چیز نگران پایان دوره انحصار طلبی گذشته خودشان هستند ضمن اینکه باید گفت که مخالفان پیش از اینکه طرحی مستقل برای اداره دوره گذار و نظام سیاسی جدید یمن داشته باشند، مجری طرح های ارسالی از خارج بخصوص از ناحیه عربستان در پوشش شورای همکاری خلیج فارس بوده و هستند.

از این دید مواضع مخالفان کاملا با مواضع عربستان همخوان است و از خارج هدایت و مدیریت می شود . عربستان سالهاست که به یمن به دیده حیات خلوت خود نگاه می کند و حتی سه استان نفت خیز عسیر ، جیزان و نجران را تحت حاکمیت خود قرار داده است و با وجود اینکه در دوره ریاست جمهوری علی عبد الله صالح دوره قیمومیت عربستان بر این استان ها پایان یافت اما بدون اینکه هیچ نظرخواهی از سوی مردم و نهادهای قانونی این کشور صورت گیرد ، همین وضعیت برای دوره نامعلوم تمدید شد که به نظر می رسد موافقت دولت وقت یمن در ازای دریافت باج کلان از سوی عربستان بوده است .

بر این اساس به نظر می رسد عربستان از این نگران است که با استقرار نظام سیاسی مردم سالار در یمن اولا همچون گذشته نتواند به سیاست حیاط خلوتی خود به یمن ادامه دهد و دوم اینکه با روی کارآمدن نظام مردم سالا در یمن ، عربستان بیش از پیش تحت تاثیر تقاضای سیاسی فزاینده در داخل قرار گیرد ؛ به نظر می رسد  بخشی از حصار کشی عربستان به اطراف مرزهای خود از این نگرانی ناشی می شود هرچند که نمی توان خطر مقابله با تکفیری های داعش را نادیده گرفت.

عوامل موثر بر سیاست آچمز گونه قدرت های غربی و سازمان ملل

بررسی مواضع کشورهای غربی و سازمان ملل نشان می دهد که آنها به گونه ایی موضع گیری کردند که بتوانند نوعی تعادل نسبی را در میان نیروهای سیاسی رقیب در داخل یمن و منطقه حفظ کنند. براین اساس آنها از یکسو خود را با طرح کمیته های انقلابی مخالف نشان دادند و از این طریق خواستند به ظاهر دین خود را به عربستان نشان دهند اما از دیگر سو مخالفت عملی با اجرای طرح جدید انتقال قدرت در یمن نکردند و به صورت تلویحی آن را تائید کردند .

به نظر می رسد چند عامل در اتخاذ این رویکرد موثر بوده است: نخست اینکه طرح کمیته های انقلابی به وضعیت بلاتکلیفی سیاسی و امنیتی در یمن  و سوء استفاده القاعده از آن پایان می دهد.  دوم اینکه اکثریت مردم و گروههای سیاسی در یمن از این طرح حمایت می کنند و در این طرح همه اصول و مقررات دموکراتیک رعایت شده و امکان حضور و مشارکت همگان تضمین  و توزیع برابر قدرت و فرصت در آن لحاظ شده است . سوم اینکه کمیته های انقلابی در همان حالی که برای تحقق اهداف انقلاب تلاش کرده اند با تروریسم و القاعده نیز جنگیده اند و از این جهت تعهد عملی خود را به مبارزه با تررویسم نشان داده اند حال آنکه مخالفان بارها برای تحقق اهداف سیاسی خود به سمت گروههای تروریستی لغزیده اند و کوشیده اند از انها استفاده ابزاری کنند .

نتیجه‌گیری

درمجموع می توان گفت جابجایی قدرت در یمن برخلاف آنچه که بقایای نظام سابق و حامیان غربی و عربی انها ادعا می کنند نه کودتا بلکه تلاشی برای نجات انقلاب از طرح های تحمیلی خارجی و فراهم کردن بستر برای مشارکت همگان و توزیع برابر قدرت وهمچنین پیشگیری از خطرات بزرگتر در آینده است که امکان داشت از ناحیه اجرای طرح اقالیم متوجه این کشور شود و آن را با خطر تجزیه همراه سازد که همانند دیگر طرح های تجزیه طلبانه در منطقه فقط می تواند به نفع رژیم صهیونیستی تمام شود . بر این اساس با توجه به استقبال گسترده ای که در داخل از طرح انتقالی کمیته های انقلابی شده است و یا استقبال و تائید تلویحی که از سوی سازمان ملل و قدرت های غربی مشاهده می شود ، احتمال اجرای این طرح در مقایسه با طرح های گذشته به مراتب بالاتر است و در سایه همین امیداواری چشم انداز ثبات و امنیت نیز در این کشور مثبت تر ارزیابی می شود.

منبع: تسنیم