بررسی تحولات اخیر پاکستان
طالبان پاکستان نتیجه‌ی طالبانی است که پاکستان برای افغانستان ساخت. پس از رانده شدن طالبان از کابل در پی تهاجم آمریکا، طالبان پاکستان به وجود آمد. این طالبان پاکستان در صحنه حضور داشت. به نظر بنده این حمله به فرودگاه کراچی برای یک شناسایی جدید بود یعنی دولت پاکستان و کشورهای بزرگ، این طالبان را بشناسند...
- با سلام. به نظر شما چرا طالبان پاکستان به فرودگاه کراچی حمله کرد و چه اهدافی را پیگیری می‌کرد؟
- بسم الله الرحمن الرحیم. به نظر بنده طالبان پاکستان نتیجه‌ی طالبانی است که پاکستان برای افغانستان ساخت. پس از رانده شدن طالبان از کابل در پی تهاجم آمریکا، طالبان پاکستان به وجود آمد. این طالبان پاکستان در صحنه حضور داشت. به نظر بنده این حمله به فرودگاه کراچی برای یک شناسایی جدید بود یعنی دولت پاکستان و کشورهای بزرگ، این طالبان را بشناسند.
ارتش از مدتی قبل، به شناسایی پشتیبانان مالی، تسلیحاتی و نفراتی طالبان در سند و به خصوص در کراچی و دستگیری تعدادی از آن‌ها روی آورده بود و این محرکی برای اقدام طالبان بود. از سوی دیگر ایالت سند به طور سنتی در دست حزب مردم بوده است و امکان دارد که ایجاد آشفتگی در سند، سبب ایجاد آشفتگی در حزب مردم هم باشد که البته ممکن است حزب مسلم لیگ در پشت آن باشد. از نظر دیگر پیش از این و از قبل هم جنگ قدرت در کراچی بین حزب ANP (حزب ملی عوام) و MQM (نهضت قومی مهاجر) و نیز دیگر احزاب وجود داشت چرا که کراچی قلب اقتصادی پاکستان است. حضور تروریسم در پاکستان یعنی ابقای آمریکایی‌ها در این کشور چرا که به این بهانه در پاکستان حضور دارند. از سوی دیگر حضور آمریکا به عنوان کشوری که بخشی از منافع را برای پاکستان تأمین می‌کند (کمک‌های مالی و ...) و برای دولت و ارتش مهم است، می‌تواند احتمالاً برای تحریک طالبان جهت انجام عملیات در ایالت سند باشد و در نهایت دلیل دیگر برای ایجاد ناامنی در پاکستان- مانند ناامنی ایجاد شده در افغانستان و عراق- می‌تواند صرف انرژی و هزینه برای ایران عزیزمان باشد و این توطئه می‌تواند موجب تحمیل مسائل امنیتی و مالی به ایران شود.
- بعد از حمله‌ای که ارتش پاکستان به وزیرستان شمالی داشت، خبر از آتش‌بس بین طرفین تا ده روز پس از ماه رمضان بود اما شاهد حمله به فرودگاه پیشاور و ادامه حملات ارتش به وزیرستان بودیم. به نظر شما اهداف این حملات چه بود؟
- تصور من این است که آتش‌بسی که به وجود آمد، بین طالبان و دولت بود. یعنی دولت آقای نواز شریف به دنبال آتش‌بس بود و امتیازاتی به طالبان داد اما قدرت ارتش را نادیده گرفت. ارتش از زمان استقلال این کشور، همواره حرف اول را در پاکستان می‌زند- یا مستقیم دولت را در اختیار داشته است که آخرین آن ژنرال مشرف بود و یا غیر مستقیم که پشت پرده، تعزیه‌گردان امورپاکستان بوده است. آقای نواز شریف با وجود برخی تعهدات نسبت به ارتش سستی نشان داد. ارتش از این موضوع خشمگین است. حتماً میتوانید برگردید و ببینید ماجرایی را که در باب فرودگاه کراچی برای آن خبرنگار مشهورشان اتفاق افتاد. اینجا نظرات دوتا شد: یکی اینکه ارتش درست می‌گوید، ISI درست می‌گوید و دیگری این که نه، دولت درست می‌گوید و باید راه مصالحه را پیش کشید. البته ارتش زیر بار این مصالحه‌ی ناپایدار نرفت و به این نتیجه رسید که باید پاکستان را از شر طالبان- که معتقد است از عناصری از اطلاعات هند، اطلاعات افغانستان، موساد و CIA آمریکا تشکیل شده‌اند و پشتیبانان مادی و اطلاعاتی این‌ها همین سازمان‌ها هستند- خلاص کند و برای نجات پاکستان و ایجاد اتحاد در پاکستان و مقابله با خطر همیشگی یعنی هند- به خصوص با رویکار آمدن دولت جدید هند با رهبری یک هندوی متعصب- بیشتر ارتش در صحنه حضور داشته باشد.
- به نظر شما مذاکرات دولت و طالبان پاکستان می‌تواند به اینجا ختم شود که مناطقی چون وزیرستان شمالی به طور رسمی به طالبان واگذار شود چرا که غیر رسمی نیز این خودمختاری وجود دارد؟
- بعید به نظر می‌رسد که حداقل ارتش با این وضعیت موافقت کند و این کار، چندپارچگی پاکستان را در پی خواهد داشت. می‌دانیم که جنبش‌های دیگری نیز وجود دارد هنوز مسئله پشتونستان فراموش نشده است. مسئله‌ی بلوچ‌ها و تحرکاتی را که بلوچ‌ها در بلوچستان دارند تمام نشده است. جنبشMQM در سند مشکل عمده‌ای برای پاکستان و دولت مرکزی و ارتش است و بعید به نظر می‌آید که دولت پاکستان دست به چنین خودکشی بزند. به نظر اگر اعطای خودمختاری برای طالبان پذیرفته شود، محرکی برای سایر جریان‌های جدایی‌طلب می‌شود و پاکستان مثل جریان 1971 و جدا شدن بنگلادش، تبدیل به دولت‌های کوچکتر می‌شود.
- سوال آخر در رابطه با وضعیت سیاسی پاکستان است. شما بازگشت آقای طاهر القادری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ ایشان چقدر می‌تواند بحران‌آفرین باشد و اهداف آن‌ها چیست؟
- آقای دکتر طاهر القادری جنبشی را که راه انداخته، سال‌های سال است وجود دارد و اعتقادی به حرکت‌های تند ندارد. اما اخیراً ارتش یا آی‌اس‌آی یا نیروهای داخلی IB و نیروهایی که برای بنده کاملاً مشخص نیست، به مرکز آن‌ها و به دانشگاه آن‌ها حمله کردند و کشته دادند. حالا باید دید هنوز هم آقای طاهر القادری روند مسالمت‌آمیز تغییر به نفع حاکمیت دینی را ادامه خواهد داد یا اینکه به خشونت متوسل خواهد شد؟ معلوم نیست و بعید به نظر می‌رسد که آقای طاهر القادری اهل حرکت‌های خشونت‌آمیز باشد.
- ممنون از شما که وقتتان را در اختیار ما قرار دادید.
منبع : تبیین
