از تهدید تا واقعیت اعدام شیخ النمر

  عملیاتی ساختن حکم اعدام شیخ نمر، حتی اگر تصمیمی صوری و رسانه‌ای بوده باشد، اشتباهی بسیار فاحش است که تبعات جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. این تصمیم گیری و بدنبال آن اجرای حکم اعدام شیخ النمر باقر النمر نه تنها کارنامه تیره عربستان سعودی را سیاه می‌کند بلکه باعث افتادنش در بحرانی که از آن می‌ترسد می‌شود...

حکومت آل‌سعود با وجود اینکه بخوبی می‌‌داند اعدام شیخ النمر باقر النمر، مبارز سیاسی- مذهبی شیعه عربستان عواقب جبران ناپذیری بدنبال خواهد داشت، پس چرا بعد از محاکمه تقریبا800 روزی این مبارز شیعی در زندان این کشور، حکم اعدام را برای وی صادر کردند در حالیکه خود به خوبی می‌دانند که اجرای این حکم عواقب بسیار سنگین و جبران ناپذیری را خواهد داشت.

تحلیل‌های گوناگون و مختلفی بر این تصمیم حکومت آل سعود شده است که حاکی از آن است که اقدامات بسیار تند شیخ نمر علیه خاندان سعودی باعث گردید تا این حکومت حکم اعدام به بدترین شکل ممکن(اعدام با شمشیر) برای وی صادر کند که همچنان نیز بر اعدام وی بدین شکل اهتمام می‌ورزد. لذا این تصمیم آل سعود بخاطر اقدامات تند شیخ نمر است. عده ا‌ی دیگر این را حکمی تند از سوی دادگاه قضایی آل‌سعود می‌دانند که حالا نیز پشیمانی این حکومت را در پی داشته است و هیچ راه برگشتی را برای آن باقی نگذاشته است. اما به نظر می‌رسد که این حکم عربستان جنبه صوری و رسانه‌ای بیش نبوده باشد و با آگاهی از پیامدهای سنگین ناشی از اعدام آیت‌الله النمر باقر النمر، به دنبال دستیابی به دو هدف عمده بوده‌اند: یکی ارزیابی اوضاع موجود در جهان شیعه و دیگری راضی کردن مردم بر محدود ساختن شیخ نمر در عرصه سیاسی. برای روشن‌تر شدن این تحلیل دیدبان در ذیل به شرح مفصل آن می‌پردازد:

ارزیابی میزان رشد گفتمان شیعی در دنیا

حکومت خانوادگی آل‌سعود که در رأس سیستم حکومتی عربستان سعودی قرار دارد، با این نوع از تصمیم گیری رسانه‌ای مبنی بر اعدام شیخ نمر بعد از 2 سال محاکمه و زندان، به دنبال آن است تا برای مقابله با اقدامات احتمالی آینده شیعیان، میزان رشد گفتمان شیعی را در دنیا مخصوصا جهان اسلام را ارزیابی کند و در ذیل آن ببیند که این گفتمان تا چه حدی در عربستان سعودی نفوذ داشته و در نتیجه، میزان رشد آن به چه حدی رسیده است. بنابراین بنابر اعتقاد سعودی‌ها، آگاهی از میزان قدرت بالقوه مسلمانان و مخصوصاَ شیعیان که در تحولات منطقه بویژه بیداری اسلامی به موفقیت‌هایی دست یافتند، ارزش این نوع از تصمیم گیری رسانه‌ای را داشت. این حکومت با قرار گرفتن در دو راهی انتخاب منافع و دین در طول تاریخ و ارجح و برتر دانستن منافع بر دین، نفرت بسیاری از ادیان مختلف دنیا را برای خود ایجاد کرد. حکومت آل‌سعود در طول تاریخ همواره منافع خود را بر دین ترجیح داده است. کشوری که داعیه دین و اسلام را دارد و خودش را ام القرای جهان اسلام می‌داند با اینگونه تصمیم گیری‌ها و اقدامات در سال‌های گذشته، تنها چیزی که توانسته بطور دائمی برای خود  بدست آورد و ذخیره کند، تنها کینه و حقد کشورهای جهان اسلام بوده است. برخی از اقداماتی که در طول تاریخ چهره اسلامی عربستان را مخدوش ساخته است و باعث گردیده است تا آن را هم‌پیمان اصلی دشمنان اسلام مخصوصا رژیم صهیونیستی بدانند، عبارتند از:

- تصرف شهر بصره و غارت آن در سال 1208 ه.ق .

- هجوم به کربلای معلی در سال 1216، 1218 و 1225 ه.ق و قتل و کشتار اهالی آن و به تاراج بردن آنچه در ضریح امام حسین(علیه السلام) بود.

- محاصره طولانی مدت نجف اشرف در سال‌های هجوم به کربلا.

- مستولی شدن بر شهر مدینه در سال 1222 ه.ق و به یغما بردن هر آنچه در حجره نبی مکرم اسلام بود.

- قتل اهالی حوران در حمله به اهالی شام در سال 1225 ه.ق .

- عزیمت به مکه برای جنگ با «شریف غالب»، حاکم زمان مکه و تصرف بسیاری از مناطق اطراف، بعد از هجوم به آن در سال 1305 ه.ق .

- تبدیل کردن طائف به انبار سلاح برای جنگ‌های احتمالی.

- کمک و یاری استعمار انگلستان در بین سال‌های 1332 تا 1336 ضد امپراتوری عثمانی و در نتیجه تسلط یافتن بر کل حجاز به کمک انگلستان به پاس خدماتی که به این استعمار پیر کردند.

- قتل عام حجاج یمن در سال 1341 ه.ق.

- قتل عام برخی از حجاج مصری در منی در مورخ 1344 ه.ق.

- تاراج دوباره به حرم مطهر رسول خدا در زمان حمله به بقیع و انهدام اماکن مقدس در 8 شوال 1343 ه.ق.

- کشتار بیش از 500 حاجی از کشورهای ایران، لبنان و عراق که به قصد زیارت خانه خدا عازم عربستان سعودی شده بودند در سال 1407 ه.ق (1366 ه.ش).

موارد یاد شده از عمده‌ اقداماتی است که این خاندان در طول تاریخ انجام دادند که با نفرت بسیاری از مردم همراه بوده است. حال نیز با حمایت تروریست‌های تکفیری موسوم به داعش در شامات بر نفرت خود افزوده‌اند. با وجود چنین اقدامات ضد انسانی‌ای که این خاندان مرتکب شدند، وجود شاخصه و معیاری که توسط آن بتوانند میزان نفرت مسلمانان به خود و علاقه آنان به دشمن درجه یکشان، یعنی شیعه را اندازی گیری کنند را لازم می‌دانستند. این نوع تصمیم گیری رسانه‌ای در سطح منطقه و جهان می‌توانست بهترین شاخصه برای اندازه گیری این مهم باشد و الا خود خاندان سعودی بهتر از همه می‌دانند که عملیاتی ساختن این تصمیم عواقب ناگواری را در پی خواهد داشت. عواقب و پیاماتی که در ابتدا دامنگیر خود حکومت عربستان سعودی خواهد شد که یکی از آن‌ها متزلزل شدن پایه‌های حکومتی آنان است.

 از اهداف دیگری که خاندان سعودی با اعلام این تصمیم رسانه‌ای بدنبال آن هستند این است که:

گرفتن به مرگ برای رضایت به تب

حکومت آل سعود با صادر کردن حکم اعدام شیخ نمر توسط دادگاه قضایی عربستان، خواستار دستیابی به رضایت نسبی مردم مبنی بر محدودیت سیاسی شیخ نمر بود. سیاست عربستان از صدور این حکم این بود تا با اعلام حکم اعدام شیخ نمر، در نهایت مسلمانان را راضی کند تا وی یا حصر خانگی شود یا از فعالیت‌های سیاسی و مذهبی در شرق عربستان محروم شود. ملک عبدالله ابن عبدالعزیز که در رأس این تصمیم گیری قرار دارد با اعلام برخی از فعالیت‌های شیخ النمر باقر النمر و حتی با استفاده از برخی اتهامات علیه وی در دو عرصه سیاست و مذهب، آن‌ها را معارض و مخالف با نظام آل سعود در عربستان سعودی و آل‌خلیفه در بحرین دانست. لذا بعد از دو سال زندان و دادگاه، حکم اعدام وی را صادر کرد. صدور حکم اعدام از سوی حکومت عربستان سعودی مخالفت‌های بسیاری را از سوی شخصیت‌های مذهبی، سیاسی و نظامی کشورهای مسلمان منطقه مخصوصا مذاهب شیعه و سنی را در پی داشت، مخالفت‌هایی که درون خود بعضی از تهدیدهای جدی را علیه خاندان سعودی حمل می‌کرد، دولت عربستان نیز با اینکه هنوز نه اعدام را عملیاتی ساخته و نه از تصمیم خود باز گشته است احتمالا بدنبال این است تا با پیشنهادهای آینده کشورهای مسلمان مبنی بر حصر خانگی یا محدودیت سیاسی- مذهبی ایشان در عوض اعدام وی مواجه گردد لذا به همان اکتفا کند و خود را از این باتلاقی که در آن فرو رفته است بیرون آورد.

نتیجه گیری

ملک عبدالله همه این اقدامات همچون سرکوب اعتراضات شیعیان در شرق عربستان - رسیدگی نکردن به امور شیعیان در این کشور- مقابله با روحانیون مبارز شیعی در عربستان - تقویت گروه‌های تروریستی القاعده داعش برای مقابله با حکومت‌های شیعی در محور مقاومت غرب آسیا- سرکوب اعتراضات اسلامی موجود در بحرین توسط کمک‌های نظامی و مالی به حکومت آل‌خلیفه- کنترل قیمت نفت و پایین بردن بیش از حد آن برای جلوگیری از تقویت بعضی از کشورهای شیعی صادر کننده نفت و سایر اقداماتی که در گذشته انجام داد و در آینده نیز انجام خواهد داد. به نظر دیدبان، همه اقدامات برای مقابله با شیعه و جلوگیری از قدرت یافتن آن در منطقه غرب آسیا، بود برای اینکه شیعه قدرتمند نشود و اعتراض نکند، ولی باید (ملک عبدالله) این را هم در نظر داشته باشد که کمترین پیامد اعدام شیخ نمر، اعتراض مسلمانان در منطقه غرب آسیا و قیام شیعیان عربستان علیه حکومت برای بر اندازی آن خواهد بود، شیعیانی که نزدیک بر 20/0 جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. وحدت و یکپارچگی عربستان سعودی برای حکومت آل‌سعود بسیار مهم است بنابراین این کشور باید در نظر داشته باشد که اعدام روحانی مبارز، شیخ نمر حداقل پیامدی را که به دنبال خواهد داشت، بر طبق گفته خود آیت‌الله نمر، قیام شیعیان منطقه نفت خیز شرق عربستان برای استقلال خواهد بود.

منبع : دیدبان