احتمال بالای تشدید بحران میان دوحه و کشورهای عربی

عبدالباری عطوان، تحلیلگر جهان عرب معتقد است که اختلافات قطر با مثلث عربستان سعودی، امارات و بحرین طی روزها و هفته های آینده تشدید خواهد یافت و چه بسا به برخوردهای بیشتر رسانه ای، سیاسی و حتی نظامی کشیده شود... 

 

عبدالباری عطوان نوشت: شیخ یوسف القرضاوی رئیس هیئت برجسته علمای مسلمین طی روزهای گذشته دو بار در عرصه ظاهر شده است و این پس از سکوت بیش از یازده هفته ای اش بود.در اولین حضور تصویر بی صدا بود و قرضاوی در صف اول بین امیر کنونی و سابق قطر نشسته بود و این هنگام فارغ التحصیلی دانشجویان دانشگاه امیر حمد بن خلیفه آل ثانی بود.در دومین حضور سخنرانی وی در مراسم افتتاح نشست یاری قدس اشغالی در دوحه بود که اتحاد جهانی علمای مسلمین برگزار کرده بود.اما حضور دوم وی صاعقه وار بود و در مصاحبه ای با خبرنگار خبرگزاری فرانسه در دوحه از مصری ها خواست که انتخابات ریاست جمهوری مصر را تحریم کنند و عبدالفتاح السیسی که پیروزی وی در انتخابات تقریبا قطعی است به زور بر اریکه قدرت نشسته است و محمد مرسی رئیس جمهوری منتخب را برکنار کرده است و علیه وی شورش کرده است.

وی فتوای تحریم این انتخابات را داد.عطوان می نویسد: اگر شیخ قرضاوی چنین موضع گیری می کند نشان می دهد که موضع وی که عامل بحران میان قطر و سه کشور عربستان،بحرین و امارات بود تغییری نکرده است.اینکه در شرایط کنونی قرضاوی به شدت عبدالفتاح السیسی را مورد حمله قرار داده است دارای تبعات خطرناکی است و از جمله تبعات خطرناک آن دامن زدن به اختلافات میان دوحه و سه کشور عربستان سعودی،امارات و بحرین است به ویژه که این سه کشور از اقدامات تلافی جویانه بیشتر ضد قطر در صورتی که شیخ قرضاوی از قطر رانده نشود خبر داده اند.بحران میان قطر و سه کشور عربستان سعودی،امارات و بحرین دارای ابعاد مختلفی است اما نقطه محوری از نظر ما اتهام قطر در حمایت از اخوان المسلمین و تلاش آن برای برکناری حکومت السیسی با به کارگیری بازوهای رسانه ای و سرمایه هنگفت برای تحقق این هدف است.

عطوان می نویسد: قرضاوی که از لحظه اول علیه کودتای نظامی در مصر ایستاد و چند روز قبل سند اصول استرداد انقلاب 25 ژانویه را امضا کرد تا به مقابله با نظامیان مصری برخیزد.در واقع قرضاوی این پیام را به سه کشور بحرین،عربستان سعودی و امارات داد که وی همچنان در قطر است و آن را ترک نکرده است.

وی همچنان مخالف السیسی و حکومت وی است و هیچ تغییری رخ نداده است.وی بیان کرد: از نظر ما اختلافات قطر با مثلث عربستان سعودی،امارات و بحرین طی روزهای آینده تشدید خواهد یافت و چه بسا به برخوردهای بیشتر رسانه ای،سیاسی و حتی نظامی کشیده شود.اگر بگوییم که در حال حاضر مرحله آرامش قبل از طوفان را طی می کنیم به گزافه سخن نگفته ایم.مطلب را بیشتر باز می کنیم و می گوییم جبهه پنجگانه ضد قطر شامل عربستان سعودی،امارات،بحرین،مصر و اردن منتظر پایان انتخابات ریاست جمهوری در مصر و پیروزی عبدالفتاح السیسی به رئیس جمهوری منتخب هستند تا مرحله تنش در جبهه های مختلف آغاز شود.

عطوان معتقد است: این تصادفی نیست که پنج کشور به صورت واحد یا جداگانه در دو ماه گذشته رزمایش هایی برگزار کرده اند که در آن از انواع تسلیحات استفاده کرده اند.اولین رزمایش در ابوظبی با مشارکت نیروهای مصری در کنار نیروهای اماراتی و با حضور ارتشبد السیسی و همه فرماندهان ارتش وی بود.رزمایش بعدی در عربستان سعودی بود که در آن همه رهبران کشورهای عربی به استثنای امیر قطر حضور داشتند.حمد بن عیسی آل خلیفله پادشاه بحرین و محمد بن زاید ولی عهد ابو ظبی در کنار سلمان بن عبدالعزیز ولیعهد عربستان سعودی در این رزمایش حضور داشتند.

سومین رزمایش در بحرین باحضور نیروهای اردنی و سعودی برگزار شد.شاید برگزاری این رزمایش ها بی سابقه به مثابه پیام و هشداری به قطر و چنگ و دندان نشان دادن به دشمنان فرضی دیگر مانند ایران و عراق و حتی سوریه در کنار قطر بود.حملات رسانه ای سعودی ها علیه قطر با شدت از سرگرفته شده است. فراخوانی روسای تحریریه روزنامه های عربستان سعودی از سوی سعود الفیصل وزیر خارجه سعودی و ابلاغ این نکته به آنها که قطر هیچ امتیازی که نشان از پایبندی به سند ریاض داشته باشد نداده است در واقع اخباری که از کاهش تنش و نزدیکی بازگشت سفیران سه کشور عربستان سعودی،بحرین و امارات به دوحه داشت را خط بطلان می کشد .

طی روزهای اخیر رسانه های سعودی حملات دامنه داری را علیه قطر ادامه می دهند و این پس از انتشار متن مکالمه تلفنی میان شیخ حمد بن خلیفه امیر سابق قطر با سرهنگ معمر قذافی دیکتاتور مقتول لیبی بود که حمد بن خلیفه عربستان را به شدت مورد حمله قرار داده بود و پیش بینی سقوط آل سعود طی دوازده سال را کرده بود.یکی از مقالاتی که در رسانه های عربستان سعودی کار شده بود مطلبی با عنوان تا کجا ای قطر؟ بود.

این مقاله به قلم فهد الدغیثر نویسنده معروف سعودی در روزنامه الحیات وابسته به خالد بن سلطان بن عبدالعزیز بود که در آن اتخاذ اقدامات کوبنده ضد قطر از جمله انزوای آن در خلیج فارس،بستن مرزهای زمینی با آن و ممانعت از پرواز هواپیماهای این کشور در حریم هوایی سه کشور عربستان سعودی،امارات و بحرین،لغو قرارداد با شرکت المها قطر که به این شرکت امتیاز حمل و نقل داخلی در عربستان را می دهد و بازنگری در همه توافق نامه های تجاری امضا شده با کشور قطر خواسته شده بود.

مشابه این مقالات در گذشته رخ نمی داد زیرا انتقاد کشورهای حوزه خلیج فارس در رسانه های سعودی و کشورهای خلیج فارس براساس سند شرف رسانه کشورهای حوزه خلیج فارس ممنوع بود.فراتر رفتن قینان الغامدی از وظیفه خود به عنوان سردبیر روزنامه شرق عربستان در یک سال قبل و انتقاد و به سخره گرفتن سیاست های قطر به مفهوم قبول و تشویق رسمی برای نوشتن این قبیل مقالات است به ویژه در کشورهای حوزه خلیج فارس همه چیز تحت کنترل است و آزادی بیان مفهومی ندارد.

عطوان می نویسد: قطر به سیاست های خود ادامه می دهد.وضعیت قطر به مثابه شخصی است که در جاده سریع السیر در حال دویدن است و چاره ای جز دویدن ندارد.روزها و هفته های آینده شاهد حوادث غیر قابل انتظاری خواهیم بود.منظور مرحله پس از انتخابات ریاست جمهوری مصر در اواخر این ماه میلادی است.

ناظران پیام های کشورهای عربستان سعودی،امارات و بحرین به شیخ تمیم امیر جوان قطر را رصد می کنند که مفهوم آن این است که اختلاف با تو نیست بلکه با پدرت و سیاست هایش است و اگر خواهان بازگشت به ناوگان کشورهای حوزه خلیج فارس هستی باید از سیاست های وی و اخوان المسلمین دست برداری.هدف دور کردن پدر از فرزند و ایجاد شکاف میان آنهاست و اگر با پیام های این سه کشور مخالفت ورزد بدون شک دامنه تنش تشدید خواهد شد.

عبدالباری عطوان در پایان آورده است: تابستان خلیج فارس بسیار داغ تر از فصل های قبلی خواهد بود.شواهد اولیه این گونه حکایت می کند اما آنچه منطقه خلیج فارس را از دیگر مناطق متمایز می کند این است که نمی توان به دقت تحولات آن را پیش بینی کرد و همه احتمال ها شامل مصالحه و درگیری و برخورد وجود دارد اما احتمال برخورد به اعتقاد بسیاری از ناظران که ما نیز در میان آنها هستیم بیشتر است.

منبع : بیداری اسلامی