اجرای طرح مارشال، به سبک امارات، برای مصر
کارشناس مسائل خاورمیانه در اندیشکده شورای آتلانتیک معتقد است که کمک مالی کشورهای خلیج فارس نمی‌تواند اوضاع مصر را به تنهایی بهبود بخشد، بلکه تلاشی بین‌المللی از نوع طرح مارشال برای این کار نیاز است...
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از اندیشکده شورای آتلانتیک، کارشناس این اندیشکده در مسائل خاورمیانه ضمن اشاره به دشمنی امارات متحده عربی با اخوان المسلمین و تلاش این کشور در بهبود وضع اقتصادی مصر، معتقد است که طرحی مانند طرح مارشال لازم است تا بتوان اوضاع مصر را هم از لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ سیاسی تقویت کرد. وی در ادامه چند سؤال مطرح می‌کند که مقامات اماراتی برای موفقیت آمیز بودن تلاش‌هایشان باید به آنها پاسخ دهند. به زعم این کارشناس، ایجاد اشتیاق در جامعه بین‌المللی برای جلب کمک به مصر، آزمون با ارزشی از توانایی‌های مقامات اماراتی خواهد بود.
وقتی جان کری با رهبران اماراتی در ابوظبی در غروب روز 17 فوریه ملاقات کرد، مطمئناً آنها را در مورد رویکرد اخیر آمریکا در مورد سوریه و ایران توجیه نمود. همچنین، این احتمال وجود دارد که همتایان جان کری در امارات متحده عربی نیز او را در جریان آخرین فعالیت‌های خود در مصر قرار داده باشند، که آن را به عنوان مهمترین مشکل سیاست خارجی برای خود در نظر می‌گیرند و آنها رهبری کمک‌ها به کشور مصر برای پی بردن به مشکلات اقتصادی مداوم خود را به دست گرفته‌اند. طی چندین ماه اخیر، امارات متحده عربی نیروی عملیاتی ویژه‌ای را به رهبری سلطان جابر، وزیر امور خارجه امارات و رئیس فعال «پروژه انرژی جایگزین مصدر»، تشکیل داد. این نیروی عملیاتی ویژه دو مسئولیت بر عهده دارد؛ یکی انجام «بررسی کامل و جامع» در مورد ماهیت و عمق بحران اقتصادی مصر، دوم حمایت از پروژه‌های توسعه «زود برد».
دلیل تمرکز بر مصر
اماراتی‌ها همچنان دشمنان سرسخت و مهم اخوان المسلمین هستند. اماراتی‌ها به طور فعال از اپوزیسیون محمد مرسی، رئیس جمهور مخلوع مصر، برای کودتا حمایت کردند، که در نتیجه، ژنرال عبدالفتاح السیسی را به قدرت رساندند؛ اماراتی‌ها کاملاً انتظار دارند که السیسی به عنوان رئیس جمهوری انتخاب خواهد شد. ساعاتی پس از کودتا، آنها در تأمین منابع مالی کلان برای تقویت اقتصاد مصر، به عربستان و کویت پیوستند. رهبری امارات، یک مصر موفق را، که به عنوان کشوری با ثبات و پر رونق و نه لزوماً دموکراتیک معرفی شود، به مثابه مهمترین واکنش به فرقه گرایی در منطقه، از جمله تهدید ایران در خلیج فارس و شرق مدیترانه، قلمداد می‌کند. مقامات اماراتی ارزیابی می کنند که مسائل سیاسی مصر تقریباً حل شده است و مسائل امنیتی دشوار اما قابل مدیریت هستند. به هر حال، آنها نگران این هستند که یک اقتصاد متزلزل، که امید زیادی را برای بیشتر مردم مصر به ارمغان نمی‌آورد، می‌تواند به سرعت به مسئولیتی مهم برای رژیم مورد انتظار السیسی تبدیل شود.
راه حل مسئله
امارات متحده عربی، با اعتبار خود و تا حدی هم به صورت قراردادی، رهبری تلاش‌های بین‌المللی برای بازگرداندن اقتصاد مصر به مسیر اصلی را بر عهده گرفته است. کمک‌های ارسالی از طرف دولت‌های حوزه خلیج فارس، برای ایجاد ثبات در مصر ضروری بود، اما اماراتی‌ها، بسیار بیشتر از همتایان کویتی و سعودی خود، متوجه شدند که ارسال کمک، پاسخ واقعی نیست. نرخ مداوم و بالای رشد تنها وقتی حاصل می‌شود که مصر انحرافات در اقتصاد خود را، که به دلیل یارانه‌ها ایجاد شده است، حل کرده، خفقان دستگاه اداری را تخفیف داده و جذب سرمایه‌گذاری در سطح بالا را آغاز کند. با این حال، امارات متحده عربی، به منظور ایجاد امید و اطمینان در دل مقامات نظامی، از پروژه‌های کلان برای تأمین خانه سازی، بهداشت و درمان و تربیت و آموزش حمایت کرده است. آنها همچنین مشغول بررسی چگونگی بهبود ذخایر غلات و تقویت سیستم ریلی این کشور هستند. امارات متحده عربی همچنین تیمی از کارشناسان تشکیل داده است تا وضعیت اقتصادی مصر را ارزیابی کرده و ابتکارات سیاسی مناسبی را برای احیای رشد آن تعیین کند. آمریکا و مؤسسات مالی بین‌المللی تخصص فنی نسبتاً کمی را برای این اقدامات فراهم کرده‌اند. تام شانون، مشاور وزارت امور خارجه، با اماراتی‌ها هماهنگ شده است. حتی قبل از اینکه نیروی عملیاتی به طور کامل کار خود را شروع کند، اماراتی‌ها متوجه شدند که یک تلاش بین‌المللی بزرگ از نوع طرح مارشال نیاز است تا مسائل برجسته اقتصادی را مورد توجه قرار داده و همیاری، راهنمایی و دلگرمی مورد نیاز مصر را برای آن فراهم کند.
گام‌های بعدی
مقامات اماراتی انتظار ندارند که مقامات سیاسی و اقتصادی موقت مصر، که شاید به لحاظ فنی لایق باشند، تصمیمات واقعاً دشواری اتخاذ کنند. آنها معتقدند که مقامات مصری تا زمان انتخابات ریاست جمهوری و پارلمان، که برای ماه ژوئن سال جاری برنامه ریزی شده است، صبر خواهند کرد. در حالیکه کمک از طرف خلیج فارس احتمالاً در سطوح بالا در سال آینده ادامه پیدا کند، امارات متحده عربی می‌خواهد تلاش بلند مدت جاه طلبانه‌تری را ببیند که حمایت گسترده‌تری را برای مصر فراهم می‌کند و نهایتاً، تعهدات مفروض خودشان را کاهش می‌دهد.
شرایط موفقیت آمیز بودن این تلاش‌ها
یک تلاش بین‌المللی عمده برای کمک به مصر، به نفع کشورهای مختلف است؛ برخی از کشورهایی که پیشرفت‌های سیاسی اخیر را مورد حمایت قرار داده و سایرین که نگران مسیری هستند که مصر در حال پیمودن است. البته اماراتی‌ها، قبل از اینکه بتوانند انتظار ایجاد پیشرفت فراوانی را داشته باشند تا سایرین را برای حمایت از یک ابتکار اقتصادی بین‌المللی بزرگ و جدید متقاعد کنند، باید به چند سؤال مهم پاسخ دهند؛
آیا سعودی‌ها و کویتی‌ها در برنامه‌ای که نیازمند به کار گیری تمام نفوذ آنها بر مصر است تا اصلاحات حقیقی را به انجام برسانند، همکاری خواهند کرد؟ آنها بنا به رسم معهود، از کمک خود برای ترغیب سیاست‌های کلان اقتصادی دریافت کنندگان کمک در مسیرهای پر سود استفاده نکرده‌اند. اگر آنها این کار را با مصر انجام ندهند، بنابراین، کمک آنها همچون "عصایی" خواهد بود که به اقتصاد مصر این اجازه را می‌دهد که لنگ لنگان به راه خود ادامه دهد، نه پلی که به سرمایه گذاری پر سود و ایجاد شغل اساسی منجر شود.
آیا امارات از نفوذ خود برای ترغیب مصر به یک برنامه ضروری از طرف صندوق بین‌المللی پول (آی‌ام‌اف) استفاده خواهد کرد؟ بعید است که سرمایه گذاری اساسی بین‌المللی در مصر اتفاق بیفتد، مگر اینکه این کشور مهر تأیید صندوق بین‌المللی پول را ظرف یک سال آینده به دست آورد. در حالیکه ارتباطاتی میان مصری‌ها و صندوق بین‌المللی پول وجود داشته است، اما مصری‌ها باور دارند که کمک ارسالی از طرف کشورهای حوزه خلیج فارس می‌تواند جایگزین برنامه صندوق بین‌المللی پول شود.
آیا امارات در متقاعد کردن مصری‌ها نسبت به این مسئله که آنها به حسن نیت کشورهای مختلفی، از جمله آمریکا و اروپا، نیاز دارند، موفق‌تر از سایرین خواهد بود؟ برای داشتن چنین رابطه‌ای، رهبران نظامی باید تمایل شدید وزارت کشور را برای ارعاب مخالفان، بازداشت منتقدان و دستکاری رسانه‌های محلی کنترل نمایند. این اقدامات طیف گسترده‌ای از عقاید عمومی را در سراسر جهان منحرف می‌کند و بهانه خوبی به دست کسانی می‌دهد که ادعا دارند مصر را باید به حال خود واگذاشت.
چالش رهبری
مقامات اماراتی وظیفه درک اقتصاد مصر و کمک به آن را با اشتیاق کامل بر عهده گرفته‌اند و تمایل دارند تفاوت را برای مردم مصر ایجاد کنند. همانطور که آنها اطلاعات بیشتری راجع به مسائل دشوار اقتصادی و ضعف بنیادین، که اقتصاد مصر را به ستوه آورده است، به دست آورده‌اند، اشتیاق آنها برای درگیر کردن دیگران در این مسائل افزایش پیدا کرده است. این مسئله هم قابل درک و هم ضروری است و ایجاد اشتیاق در جامعه بین‌المللی برای تلاش گسترده، آزمون با ارزشی از توانایی‌های رهبران امارات متحده عربی است.
منبع : تسنیم
