امت اسلامی

وبلاگ خبرنامه جهان اسلام نت نامه

امت اسلامی

وبلاگ خبرنامه جهان اسلام نت نامه

Yemen ifyemen
امت اسلامی

امام خامنه ای: بیدار شدن ملت‌ها و ایستادن با دست خالی، در مقابل رفتار تحقیر آمیز غرب و امریکا، حادثه بزرگی بود که البته بر خلاف تصور غربی‌ها، هنوز تمام نشده است.

عضویت در خبرنامه امت اسلامی
آرشیو خبرنامه



در اين وبلاگ
در كل اينترنت
نت نامه در گوگل پلاس

طبقه بندی موضوعی

پایان ماه عسل داعش و رسانه

جمعه, ۷ آذر ۱۳۹۳، ۱۰:۲۲ ب.ظ

 ماجرای داعش یکبار دیگر ثابت کرد که «فضای مجازی» می تواند بر «دنیای حقیقی» غلبه کند و آن را تحت سیطره خود درآورد...

 

با گسترش رسانه ها از میانه قرن بیستم و تولید انبوه فیلم های سینمایی و پوشش گسترده سریال های تلویزیونی، قهرمانان مجازی (بازیگران) کم کم جای قهرمانان حقیقی را گرفتند و با فتح قلوب مردم، به کرسی های قدرت رسیدند و حتی پست ریاست جمهوری را هم فتح کردند (مثل رونالد ریگان در ایالات متحده).

اما، اکنون که رسانه ها از لحاظ کمی متنوع تر و ازنظر کیفی رساتر و تاثیرگذارتر شده اند، عملاً انقلابی در عرصه های نبرد به وجود آمده است. از قدیم الایام، جنگ ها و نبردها سرنوشت جوامع و مسیرهای تاریخ را تغییر داده اند و همین اشاره کوتاه کفایت می کند که بدانیم وقتی در عرصه نبرد نیز «مجاز» بر «حقیقت» غلبه می کند و فضای مجازی جای دنیای واقعی می نشیند، در حقیقت انقلابی رخ داده است که ابعاد و پیامدهای آن هنوز محسوس نیست.

در قرون گذشته هرچند جنگ روانی همیشه مکمل جنگ واقعی بوده و در شکل پیش درآمد جنگ، همزمان با جنگ و حتی در غیاب جنگ به کار رفته است، ولی چیزی را که درحال حاضر و به ویژه با ظهور داعش شاهدش هستیم، تحولی رخ داده است که به نظر می رسد از مرزهای مفهوم کلاسیک «جنگ روانی» فراتر رفته است و با یک جنگ واقعی پهلو می زند. به همین خاطر است که از غلبه مجاز بر حقیقت در عرصه نبرد، به عنوان یک انقلاب نام می بریم و این انقلاب با استراتژی و تاکتیک های گروه تروریستی داعش به اوج خود رسیده است.

رسانه های تروریستی


تقریباً همه محافل تحلیلی داعش را رسانه ای ترین گروه تروریستی جهان می دانند. از زمان اوج گیری درگیری های داخلی سوریه (۲۰۱۱) رسانه های اصلی بین المللی مثل «سی.ان.ان»، «بی .بی.سی»، «فرانس۲۴» و خبرگزاری های «فرانسه)، «آسوشیتدپرس» و «رویتر» به همراه رسانه های منطقه ای مثل «الجزیره» و «العربیه» آشکارا به ستاد جنگ روانی گروه های تروریستی داعش، «جبهه النصره» و «ارتش آزاد سوریه» تبدیل شده بودند.

پس از سقوط شهر «موصل» در شمال عراق به دست داعش (خرداد گذشته) این سیاست ادامه یافت و تا زمان شکل گیری «ائتلاف ضد داعش» تحت رهبری آمریکا، بر همین اساس عمل می شد.
در ارتباط با ابعاد بهره گیری «ائتلاف ضد داعش» تحت رهبری آمریکا، بر همین اساس عمل می شد.

درخصوص ابعاد بهره گیری داعش از رسانه ها در جای خود صحبت می شود و در اینجا فقط می خواهیم بدانیم چرا رسانه ها و داعش تا این حد به هم پیوند خورده اند؟ پیوندی که درمورد هیچ یک از گروه های تروریستی و در هیچ زمانی سابقه نداشته است.

در مورد علل تبدیل شدن داعش به رسانه ای ترین گروه تروریستی جهان می توان به سه علت مهم اشاره کرد: ۱) انگیزه شکل گیری؛ ۲) ساختار درونی و ۳) تاکتیک جنگی.

در ارتباط با انگیزه های شکل گیری این گروه تروریستی، گزارش های مستندی وجود دارد مبنی بر اینکه دستگاه های جاسوسی انگلیس، آمریکا، رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای دیگر طرحی را موسوم به «لانه زنبور» به اجرا درآوردند که در چارچوب آن، همه افراطی های جهان در یک جا (خاک سوریه) جمع می شدند. هدف از اجرای این طرح، ضربه زدن به محور مقاومت و بدنام کردن اسلام بود. در این ماجرا رسانه ها به دو علت مورد نیاز بودند؛ ۱) تبلیغات با هدف جذب جوانان مستعد و پیوند دادن آنها با داعش و ۲) استفاده از زبان خاص رسانه ای برای بدنام کردن اسلام و مفاهیمی چون جهاد.

رسانه های غربی و عربی نه تنها از کلمات تحقیرکننده ای مثل «تروریست» به عنوان صفت برای داعش استفاده نمی کردند، بلکه به جای استفاده از مفاهیم بی طرفی چون «جنگجو» و «پیکارجو»، مفاهیم ارزشی مرکبی مثل «رزمندگان مسلمان»، «دولت اسلامی»، «خلیفه مسلمین» بهره می بردند و جنایات داعش را نیز «جهاد» می نامیدند.

از لحاظ ساختار درونی نیز داعش ساختار شبکه بین المللی را از شبکه القاعده به ارث برده است. داعش مثل طالبان، در یک سرزمین محصور نیست و اعضای داعش نیز افراد بومی نیستند. داعش برای جذب نیرو به تبلیغات رسانه ای نیاز دارد و این رسانه ها باید کشورهای زیادی را پوشش بدهند.

در ارتباط با رسانه به عنوان بخشی از تاکتیک جنگی داعش باید گفت که این جریان تروریستی بخش اعظم پیروزی های خود را مدیون همین تاکتیک است و جنگ روانی نیز در همین جا معنی پیدا می کند.

کارشناسان می گویند، داعش برای تسلط بر سرزمین های پهناور و شهرهای پرجمعیت به جنگ روانی نیاز دارد، چون تعداد کافی نیرو ندارد. داعش مجبور است رفتار وحشیانه خود با اسیران و غیرنظامیان را در «تویتر» و «یوتیوب» به نمایش بگذارد تا روحیه مقاومت را درهم بشکند و شهرها را قبل از تصرف، خالی از جمعیت بکند. رهبران داعش برای جذب نیرو و پول باید به تبلیغات رسانه ای و اینترنتی متوسل شوند. مسئولان تویتر چند حساب فرعی داعش را مسدود کرده اند، اما «فیس بوک» و یوتیوب صفحات داعش را همچنان باز نگه داشته اند و به اعتراضات توجهی نمی کنند.

در اوضاع و احوال کنونی که شرایط جهانی تا حدودی علیه تروریست های داعش است، رسانه های مطرح گاهی درمورد پیوند «رسانه و داعش» خبرهایی را منتشر می کنند و آمارهایی را ارایه می دهند؛ شبکه سی.ان.ان اعلام کرده، داعش آن قدرها هم قدرت ندارد، قدرت آن در جنگ نرمی است که با بزرگ نمایی خود و هولناک نشان دادن اقداماتش به راه انداخته است. به گفته تحلیلگران نکته سنج، اردوگاه های اینترنتی داعش بسیار قدرتمندتر از تمام اردوگاه های نظامی این گروه است!

ماجرای سقوط قریب الوقوع شهر بغداد به دست داعش که دست پخت رسانه ها در اواسط مهرماه گذشته بود، یک نقطه عطف در همدستی رسانه ها و داعش به شمار می رود. این فضاسازی را رسانه های آمریکایی کلید زده بودند و سپس این جریان را شبکه های العربیه، الجزیره، الحدث و برخی رسانه های ضد حکومتی عراقی ادامه دادند. هرچند این جریان در نهایت پوشالی از آب درآمد و حباب ابهت داعش را ترکاند، ولی نشان داد که ارتش رسانه ای چقدر می تواند قدرتمند باشد.

از روزی که سحر سقوط بغداد باطل شد، داعش هنوز درحال عقب نشینی است و شهرها و مناطق مهمی مثل «جرف الصخر» و «بیجی» را از دست داده است. به عبارت دیگر، وقتی ماشین رسانه ای داعش آسیب پذیر شد، قدرت این گروه تروریستی هم درهم شکست.

در ماجرای بغداد خوشخبتانه رسانه های همسو با داعش زیاده روی کردند و همین باعث شد که تبلیغات نتیجه عکس بدهد.

یک شهروند عراقی ساکن حومه بغداد در ارتباط با فضاسازی میانه مهر گفت: وقتی حجم خبرها را در اینترنت دیدم، احساس کردم که همین حالا(تروریست های داعش) پشت در خانه ما هستند. به همین خاطر به خیابان رفتم تا ببینم چه خبر است! پس از آن (خرداد) در شمال عراق و برای شهر موصل هم همین اتفاق افتاد. اما در آنجا عناصر داعش موفق شدند به راحتی و بدون آنکه با مقاومتی برخورد کنند شهر را به اشغال خود درآورند.

نقش پررنگ سربازان رسانه ای در جنگ داخلی عراق به گونه ای است که بیشتر عتاب و خطاب ها و هشدارهای مقامات این کشور به رسانه ها بوده و هست. «نوری مالکی» در زمانی که پست نخست وزیری را در دست داشت، بارها به رسانه های عراقی درمورد فضاسازی های رسانه ای هشدار می داد. هم اکنون نیز مقامات این خطر را گوشزد می کنند، هرچند پس از ماجرای بغداد اوضاع در عراق به کلی عوض شده است و دیگر هیچ کس داعش را جدی نمی گیرد.

در ارتباط با تحولات عراق این نکته مهم نیز قابل ذکر است که اقدامات احمقانه داعش علیه جامعه اهل سنت، خود به تنهایی رویکرد خبری شبکه هایی مثل العربیه و الجزیره را خلع سلاح کرده است.

العربیه دائماً مدعی بود چیزی که در عراق جریان دارد، جنگ میان شیعه و سنی است. این نوع پوشش خبری پیامدهای خطرناکی می توانست برای جامعه عراق داشته باشد.

اما جنایات داعش علیه اهل سنت به قدری گسترده و چشمگیر بود که این توطئه رسانه ای را نیز عقیم کرد.

به عنوان نمونه، تروریست های داعش طی پنج هفته اخیر بیش از ۵۵۰ نفر از اعضای عشیره سنی «البونمر» در استان الانبار را در چند نوبت به صورت دستجمعی اعدام کردند. آخرین مورد این جنایت جمعه گذشته رخ داد و تروریست ها ۲۵نفر از اعضای این عشیره را به قتل رساندند. در الانبار شماری از سران قبایل سنی نیز به دست عناصر داعش کشته شدند.

در موصل ساکنان سنی این شهر هم به اندازه مسیحیان و دیگر اقلیت ها از طرف داعش مورد ظلم قرار گرفته اند و شرایط به گونه ای است که اهل سنت موصل برای رهایی از سلطه داعش لحظه شماری می کنند و از طریق تماس های مکرری که با مقامات عراقی در بغداد برقرار می کنند، از آنها می خواهند هرچه سریعتر عملیات آزادسازی این شهر را آغاز کنند.

آموزش های ویژه


جنایتکاران داعش در بهره گیری از اینترنت کاملاً حرفه ای عمل می کنند، به گونه ای که برای هرکسی که اخبار عراق و سوریه را دنبال می کند کاملاً محرز است که تروریست ها در بهره گیری از رسانه ها، به ویژه اینترنت، کاملاً آموزش دیده اند.

«احمد عماد کاظم الحسن» تحلیلگر شبکه تلویزیونی «الوطن» که تحولات عراق را از نزدیک دنبال می کند، در جایی اظهار داشت: اعضای داعش شخصاً اخبار و عکس ها و گزارش های خود را در اینترنت درج می کنند. به همین خاطر، اخباری که توسط داعش به مردم می رسد، معمولاً سریع تر از اخبار رسمی است. آنها می دانند چگونه با افکار عمومی بازی کنند و در بین مردم ترس و وحشت ایجاد نمایند.

الحسن درباره میزان مهارت رسانه ای داعش افزود: داعش می داند چگونه از فضای مجازی استفاده کند. اعضای این گروه به راحتی از طریق تویتر و فیسبوک با خبرنگاران رسانه های خارجی به خصوص غربی، گفت وگو می کنند و سعی دارند فضا را به نفع خود تغییر دهند.

جذب نیرو


همان طور که گفته شد، داعش یک شبکه بین المللی است و بهتر است گفته شود که این گروه متشکل از عناصر اجاره ای و یا فریب خورده ای است که از کشورهای مختلف گرد آمده اند. از نوجوانان استرالیایی و جوانان تونسی تا میانسالان چچنی و زنان عربستانی در میان آنها یافت می شوند.

هفته گذشته در خبرها آمده بود، چهار نوجوان ساکن حومه شهر بندری «سیدنی» استرالیا که به والدین خود گفته بودند قصد دارند جهت تفریح به مالزی بروند، با یک پرواز مستقیم سر از ترکیه درآوردند و از آنجا هم مخفیانه وارد خاک سوریه شدند تا به داعش بپیوندند!

درمورد تبلیغات رسانه ای داعش برای جذب نیرو در کشورهای عربی و عربستان هم تاکنون گزارش های زیادی پخش شده است. شبکه های اجتماعی مهم ترین ابزار جذب نیرو از کشورهای عربی هستند. داعش از زنان و دخترانی که آنها را فریب داده و جذب کرده است، برای جذب جوانان عرب از طریق سایت های اجتماعی استفاده می کند. «ریما الجریش» و «اخت جلبیب» دو تن از زنان جذب شده داعش هستند که در عربستان چنین ماموریتی را دنبال می کنند و آزادانه به این کار مشغول هستند.

وحشت سعودی ها


از طنزهای تحولات جاری خاورمیانه این است که منشا تروریسم در منطقه و جهان، یعنی کشور عربستان، اکنون در تیررس تروریسم قرار گرفته است.

درپی تهدیدات داعش علیه ریاض، دولت عربستان ابتدا در مرز با عراق منطقه حائل ایجاد کرد. ولی الآن متوجه شده است که دیوار نمی تواند جلوی امواج رسانه ای داعش و القاعده را بگیرد. طبق برخی گزارش ها، جریان هایی مثل القاعده و داعش در جامعه سعودی حدود یک میلیون نفر طرفدار دارد. البته در جامعه ای که آموزه های وهابی تنها آموزه های دینی غالب است، و مردم از بدیل های درست دینی و عقلی برای فرار از حاکمیت خاندان سعودی آگاهی کافی ندارند، این پدیده (یک میلیون طرفدار) چیز عجیبی نیست.

عربستان بیش از سه دهه جریان های تندرو و افراطی را در پاکستان، افغانستان و برخی مناطق دیگر چه از لحاظ عقیدتی و چه ازنظر تسلیحاتی حمایت کرده و در حمایت از داعش در عراق و سوریه نیز طی سه سال اخیر سنگ تمام گذاشته است، تا بلکه بتواند محور مقاومت و جمهوری اسلامی ایران را شکست دهد و یا به انزوا بکشاند. اما اکنون خودش از این ماری که در آستین پرورده (القاعده- داعش)، به شدت هراس دارد.

اکنون داعش در جامعه سعودی مخاطب دارد و وقتی فردی مثل «ابوبکر البغدادی» خلیفه خود خوانده داعش، عربستان را به «سر افعی» تشبیه می کند و از سعودی ها می خواهد با حاکمان حجاز وارد نبرد شوند، این پیام آل سعود را واقعاً به وحشت می اندازد. به هرحال، ریاض در برابر ماشین رسانه ای داعش واقعاً عاجز است و مجبور است که تنها نظاره گر باشد و ببیند در آینده چه رخ خواهد داد.

فصل جدایی


اکنون تبلیغات رسانه ای داعش فقط در سرزمین حجاز و جوامعی مشابه عربستان می تواند تاثیر داشته باشد و ممکن است بتواند جوانانی را به خود جذب کند. اما خوشبختانه در عراق و سوریه که جنگ داخلی جریان دارد، این تبلیغات بی تاثیر شده است.

داعش در عراق از رسانه در دو حوزه استفاده می کرد؛ ایجاد رعب و وحشت جهت پیشروی آسان عناصر خود و تفرقه میان شیعه و سنی. همان طور که اشاره شد، ماجرای بغداد پوشالی بودن تبلیغات داعش را ثابت کرد و همه فهمیدند که قدرت داعش مثل قدرت شخصیت های کارتونی است و ارتباطی با دنیای واقعی ندارد!

به علاوه، تبلیغات درباره اینکه داعش نماینده جامعه اهل سنت است، دیگر تاثیری در مخاطب ندارد و اکنون جامعه عراق از نگاه مردم این کشور فقط دارای یک شکاف است که در یک طرف آن ملت عراق قرار دارد و در طرف دیگر نیز تروریست های داعش حضور دارند.

مردم عراق اکنون به برکت جنگ با داعش، به چنان وحدتی رسیده اند که در تاریخ سیاسی این کشور کم سابقه است.

در یک جمع بندی، می توان گفت ماشین رسانه ای داعش در عراق و سوریه تقریباً از حرکت ایستاده است و از آنجا که رسانه و داعش پیوند ذاتی باهم دارند، این گروه تروریستی دیگر نمی تواند سر راست کند و از این بحران عبور نماید.

سبحان محقق

منبع : کیهان

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی